Fyrispurningur um lęknavišurskifti

100-31 Fyrispurningur til Bill Justinussen, landsstżrismann, višvķkjandi lęknavišurskiftunum ķ Sandoynni

Oršaskifti

Įr 2003, mikudagin 12. februar, bošaši formašurin frį omanfyri nevnda fyrispurningi frį Gerhard Lognberg, lųgtingsmanni, sum var soljóšandi:

1. Kann landsstżrismašurin greiša frį, hvussu nśverandi lęknavišurskifti ķ Sandoyar lęknadųmi eru skipaš?
2. Kann landsstżrismašurin greiša frį, hvųrjar royndir eru gjųrdar fyri at fįa stųšug lęknavišurskifti ķ Sandoyar lęknadųmi?
3. Kann landsstżrsmašurin greiša frį, hvųrjar framtķšarętlanir landsstżrismašurin hevur fyri at fįa stųšug lęknavišurskiftiš ķ Sandoyar lęknadųmi alt samdųgriš?
4. Eru nakrar ętlanir um at kompenseraš fķggjarliga hjį sjśklingum, sum noyšast av oynni fyri at fįa lęknahjįlp, nś lęknavišurskiftini eru so óstųšug?

Višmerkingar

ad 1:
Nś ķ fleiri įr hava lęknavišurskiftini ķ Sandoynni veriš śt av lagi vįnalig, viš skiftandi lęknum ķ tķš og ótķš, og višhvųrt viš lęknum, sum sjśklingarnir als ikki hava havt įlit į. Taš hevur veriš spurt her ķ tinginum um hesi višurskifti, og hevur landsstżrismašurin svaraš, at teir royna at fįa višurskiftini ķ ręttlag. Enn sęst eingin bati.

Tķ veršur spurt um, taš eru nųkur višurskiftiš ķ nśverandi skipan, sum forša fyri at fįa lękna ķ Sandoynna.

ad 2:
Taš veršur eisini spurt ķtųkiliga, hvųrjar royndir verša gjųrdar fyri at fįa stųšug višurskifti. Hevur man roynt meiri enn at lżsa ķ lęknatķšarritum. Ašrastašni gera teir rekruterings ętlanir fyri at fįa eitt starv sett, har teir egna viš serligum višurskiftum sum lųn, frķtķšarvišurskiftum, skeišmųguleikum o.ų.

ad 3:
Sum įšur sagt hava višurskiftini veriš so óstųšug, at onkra ętlan mį landsstżrismašurin hava fyri framtķšini, so at višurskiftini gerast stųšug.

ad 4:
Undir nśverandi višurskiftum er taš ein fķggjarlig byrša hjį sjśklingum ķ Sandoyar lęknadųmi, tķ flestu teirra fara av oynni at sųkja sęr lęknahjįlp, tķ vķšurskiftini eru so óstųšug og lęknarnir skifta ofta. Hetta kostar bęši feršing og mista arbeišstķš. Taš fer ein arbeišsdagur viš at fara av oynni at sųkja sęr lęknahjįlp.

Į tingfundi 13. februar 2003 varš samtykt uttan atkvųšugreišslu, at fyrispurningurin skal svarast.

Į tingfundi 25. mars 2003 svaraši Bill Justinussen, landsstżrismašur, fyrispurninginum soleišis:

Svar:

Fyrst skal eg minna į, at eg tvęr feršir ķ hesi tingsetuni havi svaraš munnligum fyrispurningum višvķkjandi kommunulęknavišurskiftunum ķ Sandoynni, harav spyrjarin sjįlvur setti tann eina spurningin. Ķ bįšum fųrum havi eg bošaš frį, at tķšin fram til endan av mars mįnaši 2003 skal nżtast til at fįa mįliš nįgreiniliga lżst, įšrenn nųkur endalig avgerš veršur tikin. Henda mįlsvišgeršin gongur sķna natśrligu gongd, og tķ havi eg enn ikki nakaš avgerandi nżtt at bera fram ķ mįlinum.

Viš hesum fyrivarni verša fyrispurningarnir svarašir soleišis:  

1. Fyri nųkrum įrum sķšani varš normeringin av kommunulęknastųrvunum ķ Sandoyar lęknadųmi ųkt frį einum til tveir lęknar. Taš hevur tó gingiš sera striltiš at fįa mannaš stųrvini, og taš hevur bert ķ avmarkaš tķšarskeiš veriš mųguligt at manna bęši stųrvini, sķšan normeringin varš ųkt. Orsųkirnar eru fleiri, helst hevur lęknatųrvurin, sum er ķ ųllum noršurlondum, ein part av skuldini.

Taš er tó heldur ikki uttan tżdning, at Sandoyar lęknadųmi er nógv taš minsta ķ landinum. Hyggja vit eftir fólkatalinum, sķggja vit, at sjśklingagrundarlagiš ķ lęknadųminum er umleiš 750 fólk fyri hvųnn lęknan, um bęši stųrvini eru mannaš. Til samanberingar hevur ein fųroyskur kommunulękni ķ mešal eitt sjśklingagrundarlag į umleiš 1.550 fólk. Hetta merkir, at inntųkumųguleikarnir hjį kommunulęknunum ķ Sandoynni eru vęl minni enn ķ restini av landinum, hóast bęši stųrvini verša sett. Taš hjįlpir heldur ikki upp į stųšuna, um taš bert er ein lękni ķ oynni, tķ so noyšist lęknin at sita į vakt 24 tķmar um samdųgriš. Hetta megnar ongin ķ meira enn 2-3 mįnašir.

Roynt hevur veriš at bųta um inntųkugrundarlagiš fyri lęknastųrvini ķ Sandoynni viš at hękka grundgjaldiš til lęknastųrvini til taš dupulta, men heldur ikki hetta hevur fingiš fleiri lęknar at sżna stųrvunum įhuga. Tķ sęr taš ikki mętari śt, enn at lęknarnir frįvelja Sandoynna, tķ hon veršur hildin at vera ov lķtil og ov fjarskotin, samstundis sum vaktarbyršan veršur hildin at vera ov stór.
 

2. Sum eg svaraši lųgtingsmanninum, tį hann ķ desember 2002 ķ munnligum fyrispurningi spurdi um hesi višurskiftini, er ein akutt loysn funnin į kommunulęknavišurskiftunum ķ Sandoyar lęknadųmi. Ein vikarfyritųka hevur mannaš annaš lęknastarviš sķšan november mįnaš, og sįttmįlin viš fyritųkuna er galdandi fyri henda mįnašin afturat. Afturat hesum hevur Familju- og heilsumįlarįšiš tryggjaš sęr avloysarar fram til juni mįnaš ķ įr.

Samstundis hevur veriš arbeitt viš eini varandi loysn fyri kommunulęknavišurskiftini ķ Sandoyar Lęknadųmi. Her vil eg enn eina ferš vķsa į, at eg miši ķmóti, at leggja eitt uppskot til eina varandi loysn fyri kommunulęknarnar og kommunurnar ķ Sandoyar lęknadųmi seinni ķ hesum mįnašinum.
 

3. Vķst veršur til svariš til undanfarna spurningin. Leggjast kann afturat, at eg ikki ętli at taka nakra endaliga avgerš, fyrr enn Kommunulęknafelag Fųroya, kommunulęknarnir ķ Sušurstreymoyar lęknadųmi og kommunurnar ķ Sandoyar lęknadųmi eru hoyrd.
   
   
4. Eg mį siga, at eg ikki ręttiliga skilji spurningin. Sķšani endan av november mįnaši 2002 hevur lękni altķš veriš tųkur ķ Sandoynni. Umsitingin hevur kannaš eftir, um lęknavištalan ķ Sandoynni hevur merkt nakaš til, at fólk fara av oynni at fįa sęr lęknahjįlp. Svariš hašani er, at tey heva veriš sera vęl nųgd viš lęknarnar, iš vikarfyritųkan MedPro hevur fingiš til vega. Tį tann fyrsti lęknin frį MedPro kom ķ oynna ķ november mįnaši, var stórt trżst į lęknavištaluna, men nś er lķkt til, at tališ av vištalum er komiš nišur ķ eina fasta natśrliga legu.

Eg haldi tķ, at spyrjarin onkursvegna mį hava mistikiš seg, tķ hvųrki eg, umsitingin ella lęknavištalan ķ Sandoynni eru vitandi um, at sjśklingar noyšast av oynni fyri at finna sęr lęknahjįlp. Rętt er, at taš vóru įvķsir trupulleikar av einum lękna seinasta heyst, sum elvdu til, at fólk valdu at fara til lękna ķ Tórshavn. Men sķšan hesin fór śr starvi, og lęknar frį vikarfyritųkuni komu ķstašin, hava slķkir trupulleikar ikki veriš ķ Sandoyar Lęknadųmi.

Mįliš avgreitt.