50  Uppskot til  lųgtingslóg um landsjųrš

A. Upprunauppskot
B. 1. višgerš
C. Oršaskifti viš 1. višgerš
D. Nevndarskjųl
E. Įlit
F. 2. višgerš
G. Oršaskifti viš 2. višgerš
H. 3. višgerš (Einki oršaskifti)

Įr 2004, 4. mars, legši Bjarni Djurholm, landsstżrismašur, vegna landsstżriš fram soljóšandi  

Uppskot

til

lųgtingslóg um landsjųrš

§ 1. Endamįliš viš hesi lóg er, at taš fyrisitingarliga skulu skapast mųguleikar fyri at menna framleišsluna av landsjųršini.

Jųrš hjį tķ almenna

§ 2. Eftir nišanfyri nevndu reglum fyrisitur Bśnašarstovan, sum er stovnur undir landsstżrismanninum, alla almenna jųrš, iš ikki veršur fyrisitin av ųšrum almennum stovni, herundir kommununum.

Jųrš ķ festi

§ 3. Bśnašarstovan hevur rętt til at lata almenna jųrš ķ festi.
Stk. 2. Festiš stendur viš, so leingi festarin er į lķvi, tó bert til hann hevur fylt 70 įr.
Stk. 3.
Jųrš kann latast ķ festi ķ eitt avmarkaš styttri įramįl.
Stk. 4.
Festitreytirnar verša įsettar ķ einum festibręvi. Festibrųvini skulu gjųlla skila til, hvat hoyrir til festiš. Bśnašarstovan ger reglur um standard festitreytir, sum landsstżrismašurin skal góškenna.
Stk. 4. Raksturin av festum kann verša lagdur ķ partafelag ella smįpartafelag, sum festarin eigur. Landsstżrismašurin įsetur ķ kunngerš nęrri reglur hesum višvķkjandi.

§ 4. Festarin rindar ųll gjųld, sum hvķla į festinum, og rindar festileigu. Landsstżrismašurin įsetur ķ kunngerš nęrri reglur fyri, hvussu leigan veršur įsett.

§ 5. Tį iš festi er leyst, kann taš verša lagt saman viš ųšrum festi, um umstųšurnar tala fyri tķ. Landsstżrismašurin įsetur ķ kunngerš nęrri reglur hesum višvķkjandi.
Stk. 2. Skal festiš halda fram sum sjįlvstųšugt brśk, hava hjśnafelagi og lķvsarvingar hjį seinasta festara, um teir hava eitt minstamark av jaršarbrśkskunnleika, sum landsstżrismašurin įsetur ķ kunngerš, framķhjįrętt til at taka viš festinum ķ hesi rašfylgju:

  1. eftirsitandi hjśnafelagi,
  2. elsta barn ella eftirkomari tess,
  3. yngri barn ella eftirkomari tess.

Stk. 3. Hava fleiri sama framķhjįrętt til festiš, tekur Bśnašarstovan avgerš um, hvųr skal hava fyrsta framķhjįrętt.
Stk. 4. Um eingin hevur framķhjįrętt at taka viš festinum, kann hesin rętturin tillutast persóni, sum hevur havt serligt tilknżti til raksturin av festinum, um hesin lżkur minstukrųvini til jaršarbrśkskunnleika. Landsstżrismašurin įsetur ķ kunngerš nęrri reglur hesum višvķkjandi.
Stk. 5. Situr tann, sum hevur framķhjįrętt sambęrt hesi grein, longu viš landsjųrš, iš er hóskandi brśkseind, missir hann framķhjįręttin soleišis at skilja, at nżtslan av framķhjįręttinum er treytaš av, at hann sigur frį sęr brśkiš, hann hevur frammanundan.
Stk. 6.
Sķggjast kann burtur frį framķhjįręttinum, um talan er um hóskandi brśkseindir, tį persónur, sum hevur framķhjįrętt, ikki fyri Bśnašarstovuni fųrir prógv fyri, at hann sum hųvušsvinnu ętlar at fįast viš jaršarbrśk.
Stk. 7. Um eingin hevur framķhjįrętt at taka viš festinum sambęrt stk. 2 ella 4, skal persónur śr nęrųkinum takast framum persón uttan fyri nęrųkiš, um fortreytirnar hjį hesum at reka festiš annars eru tęr somu, og minstukrųvini til jaršarbrśkskunnleika eru lokin. Landsstżrismašurin įsetur ķ kunngerš nęrri reglur hesum višvķkjandi.
Stk. 8. Umsųkjari, sum er ónųgdur viš avgerš tikna viš heimild ķ hesi grein, kann krevja mįliš lagt fyri landbśnašarstevnu viš kęrurętti til yvirlandbśnašarstevnu. Kęrufreistin er 6 vikur frį tķ degi, Bśnašarstovan hevur kunnaš viškomandi um avgeršina.

§ 6. Sundurbżti av festijųrš til fleiri brśk kann bert fara fram sum undantak, tį festi veršur leyst, og bert eftir avgerš Bśnašarstovunnar. Sundurbżting kann fara fram, tį tey nżggju festini kunnu rųkjast sum sjįlvstųšug festi. Taš frįbżtta kann eisini verša lagt saman viš ųšrum festi ella kann verša rikiš saman viš ognarjųrš soleišis, at betri grundarlag fęst undir vinnuligum rakstri.
Stk. 2. Veršur sundurbżti ķ tvey sjįlvstųšug festi framt viš festiskifti, hevur tann, iš hevur framķhjįrętt sambęrt § 5, rętt til at velja, hvat av teimum nżggju festunum, hann tekur.

§ 7. Tann, iš hevur landsjųrš ķ festi, skal hava bśstaš sķn, har festiš er. Bśnašarstovan kann ķ serstųkum fųrum loyva undantaki frį hesum. Festiš skal rųkjast sum eitt vęl umsitiš jaršarbrśk. Eftir skrįseting av hvųrjum festi veršur framleišsluskyldan hjį hvųrjum festi sęr įsett. Landsstżrismašurin įsetur ķ kunngerš nęrri reglur um framleišsluskylduna og tey tiltųk, iš neyšug eru, fyri at bųndur kunnu lśka sķna skyldu.
Stk. 2.
Bśnašarstovan hevur eftirlit viš, um framleišsluskyldan veršur hildin.
Stk. 3.
Noktar festarin eftirlitinum upplżsingar sambęrt § 7, stk. 2, kann Bśnašarstovan siga festimįliš upp.
Stk. 4. Verša treytirnar višvķkjandi bśstaši, framleišsluskyldu, festileigu og innstųšu ikki hildnar, ella krķatśr, jųrš ella bygningar verša misrųkt, ella festarin ikki heldur sķnar lįnsskyldur til Bśnašargrunnin, skal Bśnašarstovan taka stųšu festarans til višgeršar og įleggja honum at fįa višurskiftini ķ ręttlag. Veršur įheitanin ikki fylgd, hevur Bśnašarstovan rętt til at siga festimįliš upp, hóast įsetanina ķ § 3, stk. 2 og stk. 3.
Stk. 5. Festarin hevur rętt til at nżta festiš viš lunnindum, iš hoyra til, į ein slķkan hįtt, sum samsvarar stk. 1. Hann hevur veiširęttindi av festinum, rętt til at fiska ķ įum og vųtnum. Hann hevur torvskuršar- og kolanįmsrętt til egna nżtslu. Mešan hann situr viš festinum, hevur hann rętt til at leiga ųšrum stykki at velta ķ til hśsbrśk, veiširęttindi, herundir fuglabjųrg og uršar, og fiskiręttindi, tó ķ mesta lagi fyri 5 įr ķ senn.

§ 8. Frįfarandi festari hevur rętt til endurgjald frį nżggja festaranum fyri egnar ķlųgur, sum gjųrdar eru į festinum, um so er, at hesar eru góškendar av Bśnašarstovuni, įšrenn fariš var undir tęr. Landsstżrismašurin įsetur ķ kunngerš nęrri reglur um endurgjald og undir hesum, hvussu taš veršur įsett.
Stk. 2. Viš festiskifti veršur brśkiš kannaš, og stųša veršur tikin til, um grundarlag er fyri endurgjaldskravi móti seinasta festara.

Leiga av landsjųrš

§ 9. Bśnašarstovuni veršur givin heimild til, burtur av landsjųrš, at leiga śt trašir og trašarstykkir, stykkir til urtagaršsbrśk, grundstykkir til hśsabygging, vinnu-, ķtróttar- og frķtķšarendamįl og almenn endamįl v.m. fyri eitt įvķst tķšarskeiš.
Stk. 2.
Įšrenn jųrš veršur śtleigaš burtur av einum festigarši ella leigutrųš, eigur festarin/leigarin at verša eftirspurdur. Um festarin/leigarin sżtir fyri at ganga viš til leigumįliš, kann hann krevja mįliš lagt fyri landbśnašarstevnu viš kęrurętti til yvirlandbśnašarstevnu.
Stk. 3.
Veršur jųrš śtleigaš sambęrt stk. 1, skal Bśnašarstovan fyrst ętla um, hvųrt leigan av lendinum skašar festiš. Bśnašarstovan skal ansa eftir, at jųrš ikki veršur innlųgd av haganum, so leingi innlųgd jųrš er, iš ikki veršur nżtt samsvarandi treytunum ķ leigusįttmįlanum.
Stk. 4. Leigusįttmįli veršur gjųrdur, sum tilskilar, hvat lendiš skal brśkast til, og įsetur leigutreytir. Eisini skal setast ķ leigusįttmįlan, hvųrjar fylgjur taš fęr, um lendiš ikki veršur brśkt samsvarandi sįttmįlanum, og um treytirnar annars ikki verša hildnar.
Stk. 5. Leigusįttmįli sambęrt stk. 1 fellur burtur ella kann sigast upp, tį iš:

  1. Leigari doyr, og eftirsitandi hjśnafelagi ikki er.
  2. Felag stendur sum leigari, og felagiš veršur avtikiš ella veršur óvirkiš.
  3. Leigarin ikki fylgir teimum treytum, sum įsettar eru ķ sįttmįlanum ella lóggįvuni annars.

§ 10. Hvųrja ferš eitt leigumįl er at enda komiš, letur Bśnašarstovan leigumįliš kanna og tekur stųšu til, um grundarlag er fyri endurgjaldskravi móti seinasta leigara.

Sųla av landsjųrš

§ 11. Bśnašarstovuni veršur heimilaš, burtur av landsjųrš, at selja jųrš til almenn endamįl, grundstykkir til hśsabygging, handils- og ķdnašar-, havbśnašar-, ķtróttar- og frķtķšarendamįl v.m.
Stk. 2. Verša ųki seld til slķk endamįl, sum nevnd eru ķ stk. 1, skal Bśnašarstovan ansa eftir at selja ódyrkaša jųrš fram um dyrkaša, og jųrš, sum er óvanda dyrkilendi fram um gott lendi. Somuleišis skal Bśnašarstovan ansa eftir, at ikki verša seld ųki, iš liggja soleišis fyri, at sųlan skašar ella minkar um viršiš į grannajaršarbrśki meira, enn neyšugt er.
Stk. 3. Fyri jųrš, sum seld veršur sambęrt hesi grein, veršur at gjalda ķ hondina. Bert ķ undantaksfųri kann Bśnašarstovan bjóša borg, og tį bert móti 1. vešrętti ķ tķ selda ella móti ašrari fullgóšari trygd.
Stk
. 4. § 9, stk. 2 er eisini galdandi sųlum višvķkjandi.
Stk. 5.
Saman viš keypsprķsinum veršur mųgulig avloysing fyri vetrarbit goldin.

§ 12. Selur Bśnašarstovan til byggigrundir ella tķlķkt burtur av dyrkašari jųrš, sum persónur hevur leigaš, kann viškomandi fįa endurgjald fyri uppdyrking, sum er gjųrd ķ leigutķšini.

Gildiskoma

§ 13. Henda lųgtingslóg kemur ķ gildi, tį taš ķ kunngerš veršur įsett av landsstżrismanninum.
Stk. 2.
Samstundis fer śr gildi lųgtingslóg nr. 59 frį 9. juni 1988 um landsjųrš.

Višmerkingar til lógaruppskotiš

Kap. 1. Almennar višmerkingar

Tęr broytingar, sum verša skotnar upp viš hesum lógaruppskoti, snśgva seg ķ hųvušsheitum um at taka av Jaršarrįšiš og leggja umsitingina av jaršarlóggįvuni til stovn undir landsstżrismanninum. Stovnurin fęr heitiš Bśnašarstovan.

Uppskotiš um at taka av Jaršarrįšiš hevur viš sęr, at allar įsetingarnar ķ kapittul II ķ lųgtingslóg um landsjųrš (bśnašarlógin) verša strikašar, og at allastašni, har heimildirnar at taka avgeršir ķ bśnašarlógini eru lagdar til Jaršarrįšiš, verša hesar heimildirnar eftir uppskotinum lagdar til Bśnašarstovuna. Sakliga verša ikki gjųrdar ašrar stórvegis broytingar ķ bśnašarlógini, uttan m.a. at krųvini um at samanleggja smęrri festi, sum verša leys, verša linkaš, og at onkrar ótķšarhóskandi įsetingar ķ lógini verša tillagašar ella strikašar.

Burtursęš frį nevndu broytingum er hetta lógaruppskotiš sostatt sakliga taš sama sum bśnašarlógin, men av tķ at eitt broytingaruppskot til bśnašarlógina hevši havt so nógvar smęrri tekniskar broytingar ķ sęr, varš mett, at taš var meira greitt at gera uppskot til nżggja lóg.

Endamįl viš og orsųkir til lógaruppskotiš
Fleiri višurskifti ķ galdandi lóg - lųgtingslóg nr. 59 frį 9. juni 1988 um landsjųrš - eru ótķšarhóskandi, og er tųrvur tķ į at broyta bygnašin innan landbśnašarumsitingina ķ sambęri viš nśverandi stżrisskipan.

Eftir stżrisskipanarlógini er meginreglan, at fyrisitingarligur avgeršarręttur skal liggja hjį landsstżrismanninum. Tķ eigur lógin at verša broytt soleišis, at taš er greitt, at landsstżrismašurin hevur avgeršarręttin og įbyrgdina av umsitingini innan landbśnašin. Tķ veršur Jaršarrįšiš nś avtikiš, og umsitingin av jaršarlóggįvuni veršur lųgd til stovn undir landsstżrismanninum.

Virksemi Jaršargrunsins kemur at halda fram undir dagfųrdum lógarverkiš, jvb. lógaruppskot um Bśnašargrunn.

Ętlanin er, at nżggi Bśnašargrunnurin į hvųrjum įri rindar landskassanum eina upphędd, svarandi til at Jaršargrunnurin hevur goldiš fyri jaršarfyrisitingina higartil. Harviš koma broytingarnar ķ hesi lóg ikki at hava fķggjarligar avleišingar fyri landskassan.

Viš lógarbroytingini fęst skilnašur millum grunnin og jaršarumsitingina annars, viš taš at landsstżrismašurin ķ vinnumįlum fęr įbyrgdina av jaršarumsitingini (Bśnašarstovuni), og stżriš fyri Bśnašargrunnin fęr įbyrgdina av grunninum.

Ętlanin er, at Bśnašarstovan og Bśnašargrunnurin skulu hśsast undir sama taki. Tó skulu stovnarnir hava hvųr sķn stjóra, og starvsfólkini skulu annašhvųrt arbeiša fyri grunnin ella fyri jaršarumsitingina.

Ķ verandi lóg er ķ § 10, stk. 6 og § 14, stk. 2 įsett, at umsųkjari kann leggja avgeršir Jaršarrįšsins fyri landbśnašarstevnu viš kęrurętti til yvirlandbśnašarstevnu. Skotiš veršur upp, at kęrumųguleikarnir til landbśnašarstevnu og yvirlandbśnašarstevnu verša varšveittir. Heimildir fyri landbśnašarstevnu og yvirlandbśnašarstevnu eru įsettar ķ Lov nr. 84 af 31. marts 1926 for Fęrųerne om landvęsenskommissioner.

Hoyringar
Tį iš lógaruppskotiš varš lagt fyri Lųgtingiš į heysti ķ 2003, var taš til hoyringar hjį:

Av tķ, at nżval varš śtskrivaš ķ december 2003, fall lógaruppskotiš burtur, og veršur taš nś lagt fyri aftur Lųgtingiš, viš teimum broytingum, sum gjųrdar eru ķ § 5., stk. 4 og 7. Nevndu broytingar hava bert veriš til hoyringar hjį Jaršarrįšnum og Bóndafelagnum.

Allar višmerkingarnar eru hjįlagdar sum skjal 1. Višmerkingarnar eru ķ įvķsan mun tiknar viš ķ lógaruppskotiš.

Kap. 2. Avleišingar av lógaruppskotinum

Taš eru ongar beinleišis fķggjarligar avleišingar av lógaruppskotinum fyri landskassan, tķ Bśnašargrunnurin skal rinda landskassanum eina įrliga upphędd, svarandi til at Jaršargrunnurin higartil hevur rindaš śtreišslurnar av jaršarumsitingini.

Uppskotiš hevur ikki viš sęr ųktar umsitingarligar avleišingar fyri kommunur. Formliga hevur lógaruppskotiš viš sęr, at umstingin veršur lųgd til stovn undir landsstżrismanninum, men ķ praksis kemur hetta ikki at hava viš sęr nakrar serligar broytingar. Uppskotiš fęr ikki avleišingar fyri umhvųrviš og heldur ikki serligar fķggjarligar, umsitingarligar ella umhvųrvisligar avleišingar fyri serstųk ųki ķ landinum, og taš fęr ei heldur sosialar avleišingar fyri įvķsar samfelagsbólkar ella felagsskapir.

Hildiš veršur ikki, at uppskotiš fęr fķggjarligar, umsitingarligar ella umhvųrvisligar avleišingar fyri landsmyndugleikar, kommunumyndugleikar, įvķs ųki ķ landinum, įvķsar samfelagbólkar ella vinnuna, ella millumtjóša sįttmįlar į ųkinum, iš lųgtingslógaruppskotiš fevnir um.

Talva yvir avleišingar:

 

Fyri landiš/lands-
myndugleikar

Fyri kommunalar myndugleikar

Fyri plįss/ųki ķ landinum

Fyri įvķsar samfelagsbólkar/
felagsskapir

Fyri vinnuna

(landbśnašin)

Fķggjarligar/ bśskaparligar avleišingar

Nei

Nei

Nei

Nei

Nei

Umsitingarligar avleišingar

Ja

Nei

Nei

Nei

Nei

Umhvųrvisligar avleišingar

Nei

Nei

Nei

Nei

Nei

Avleišingar ķ mun til altjóša avtalur og reglur

Nei

Nei

Nei

Nei

Nei

Sosialar avleišingar

     

Nei

 

Kap. 3. Višmerkingar til einstųku greinarnar

Til § 1
Įsetingin er tann sama sum § 1 ķ bśnašarlógini.

Til § 2
Įsetingin er tann sama sum § 7, stk. 1 ķ bśnašarlógini. § 7, stk. 2 og stk. 3 ķ bśnašarlógini um kęrumųguleikar višvķkjandi avgeršum hjį Jaršarrįšnum, iš kunnu leggjast til landsstżriš, verša strikašar sum fylgja av, at Jaršarrįšiš veršur tikiš av.
Įsetingin um, at Bśnašarstovan er stovnur undir landsstżrismanninum hevur viš sęr, at stovnurin veršur partur av vanligu fyrisitingarligu skipanini, og at vanligar instruksjóns- og kęrureglur eru galdandi, tó so at įvķsar kęrur, sum įsett ķ §§ 5 og 9, skulu kęrast til landbśnašarstevnu.

Til § 3
Įsetingin er innihaldsliga tann sama sum § 8 ķ bśnašarlógini. Sambęrt uppskotinum skal jaršarfyrisitingin gera reglur um standard festitreytir. Festitreytirnar kunnu tó tillagast ķ hvųrjum einstųkum fųri eftir umstųšunum.
Vinnumįlarįši hevur kannaš spurningin, um festi kann latast partafelųgum, og har ķmillum hvųrjir fyrimunir og vansar eru hesum višvķkjandi - sķ upprit um rakstur av festum, skjal 3.
Sum er, er taš ikki mųguligt at lata einum partafelag festi. Um hesin mųguleiki veršur ynsktur, veršur mett, at taš fer at krevja grundleggjandi broytingar ķ lógini, m.a. viš atliti til framķhjįręttin (arvafylgjuna) og minstukrųv til jaršarbrśkskunnleika, eins og at onnur višurskifti mugu višgerast nįgreiniliga, m.a. eigaravišurskiftini ķ partafelųgum.
Taš hevur veriš eitt ynski, at festarar fįa mųguleika fyri at leggja raksturin av festinum ķ partafelag ella smįpartafelag, og hesin mųguleikin er tikin viš ķ lógaruppskotiš. Ein av grundgevingunum fyri uppskotinum er, at festarar viš hesum fįa sama mųguleika, sum onnur vinnurekandi at leggja pening til viks av rakstrinum til komandi ķlųgur. Treytir fyri loyvi at leggja raksturin av festi ķ PF ella SPF verša millum annaš, at festarin eigur allan partapeningin ķ felagnum, og at hann sjįlvur hevur raksturin av festinum um hendi. Ķ kunngerš verša įsettar reglur um praktisk og formlig višurskifti, ķ sambandi viš at leggja raksturin ķ felag.

Til § 4
Įsetingin er tann sama sum § 9 ķ bśnašarlógini, burtursęš frį, at įsetingin um, at festarin rindar Jaršargrunninum festileigu, er strikaš, tķ hendan skal hereftir ķ landskassan.

Til § 5
Her veršur įsett, hvussu verša skal viš festi, tį taš veršur leyst. Ķ bśnašarlógini eru įsetingarnar um hesi višurskiftini ķ § 10. Ķ hųvušsheitum eru įsetingarnar ķ uppskotinum tęr somu sum ķ § 10 ķ bśnašarlógini.
Reglurnar ķ stk. 1 um, at festi, sum veršur leyst, skal leggjast saman viš ųšrum festi, verša tó nakaš linkašar, soleišis at taš eftir uppskotinum ikki skal leggjast so stórur dentur į, sum galdandi lóg leggur upp til, at leggja festir saman og um festiš kann uppihaldast sum sjįlvstųšugt brśk. Uppskotiš er hesum višvķkjandi veikari oršaš enn galdandi lóg.
Landsstżrismašurin įsetur ķ kunngerš nęrri reglur um, hvųrji višurskifti kunnu hava viš sęr, at eitt festi, iš veršur leyst, veršur lagt saman viš ųšrum festi. Sķ skjal 2.
Stk. 4 er nżtt og tilskilar, at um eingin hevur framķhjįrętt at taka viš festinum, kann hesin rętturin tillutast persóni, sum hevur havt serligt tilknżti til raksturin av festinum, um hesin lżkur minstukrųvini til jaršarbrśkskunnleika. Ein persónur, sum hevur havt tilknżti til eitt festi, t.d įjavnt viš taš, eftirkomarar hjį festara vanliga hava, kann sambęrt hesum fįa framķhjįrętt til festiš.
Taš er ein fyrimunur fyri festiskipanina, at framķhjįrętturin skapar įhuga og eggjar komandi festara til at luttaka aktivt ķ rakstrinum av festinum og at fyrireika seg til at taka yvir. Ķ teimum fųrum, tį eingin "nįtśrliga" hevur framķhjįrętt at taka viš festinum, eru taš ofta onnur, iš standa festaranum nęr, sum įtaka sęr ein leiklut ķ rakstrinum av festinum. Ętlanin viš broytingini er, at tķlķkur leiklutur veršur višurkendur.
Hinvegin er taš ikki ętlanin bert at flyta veruligu tilnevningina av nżggjum festara frį Bśnašarstovuni til frįfarandi festaran. Bśnašarstovan skal tķ hava fullgóša vįttan um, at tann, sum skal hava framķhjįrętt į henda hįtt, hevur havt veruligt og viškomandi tilknżti til festiš.
Taš er frįfarandi festarin, sum skal vķsa į, at skikkašur persónur eigur at fįa framķhjįręttin, og skal grundgeva fyri tilknżtinum hjį hesum til festiš. Ķ serligum fųrum, t.d. tį festari brįdliga er deyšur, eigur Bśnašarstovan eftir įheitan at kunna taka tķlķkt mįl til višgeršar.
Stk. 7 er nżtt, og įsetur, at persónur śr nęrųkinum skal takast framum, tį nżggjur festari skal taka viš, treytaš av at hesin mį haldast at hava eins góšar fortreytir at reka festiš og ašrir umsųkjarar. Bśnašarstovan eigur at grundgeva avgeršir ķ sambandi viš festiskifti. Um taš ikki kann grundgevast fyri, at persónur uttan fyri nęrųkiš hevur veruligan mųguleika at tryggja ein betri rakstur av festinum, so eigur festiš at verša latiš umsųkjara śr nęrųkinum, treytaš av at hesin lżkur minstukrųvini til jaršarbrśkskunnleika. Nevndu grundgevingar kunnu t.d. byggja į royndir og śtbśgving hjį umsųkjarum, og samansetingar av hesum, framtķšarętlanir og trśvirši ķ tķlķkum ętlanum o.a.m.
Viš nęrųki veršur ķ hesum sambandi meint bygdin ella markatalsbygdin.

Til § 6
Įsetingin er nakaš broytt ķ mun til § 11 ķ bśnašarlógini. Taš hevur vķst seg, at tųrvur kann vera į at bżta festi sundur soleišis, at ein partur kann latast bónda, sum frammanundan hevur vinnuligt jaršarbrśk, t.d. į ognarjųrš ella leigašum lendi, og at hesin hevur tųrv į meira jųrš fyri at fįa betri grundarlag undir rakstrinum. Talan er ikki um sųlu av festijųrš, men at jųrš kann latast festibónda ella óšalsbónda ķ festi, sum kann rekast saman viš ašrari festijųrš ella ognarjųrš.

Til § 7
Įsetingin er tann sama sum § 12 ķ bśnašarlógini. Ķ § 12, stk. 5 ķ verandi lóg er nęstseinasta og seinasta punktum strikaš višvķkjandi ręttinum hjį festaranum at selja grót, eyr v.m., tķ hildiš veršur, at įsetingin er ótķšarhóskandi

Til § 8
Įsetingin er tann sama sum § 13 ķ bśnašarlógini, tó eru oršini "eftir meting" strikaš. Hetta er gjųrt fyri at undirstrikaš, at meting er ikki fyrsta stigiš ķ tilgongdini um endurgjald. Taš er umrįšandi, at frįfarandi festarin skjalprógvar ręttin til endurgjald, ķlųguupphęddina og viršiš į ķlųguni ķ dag. Um semja ikki fęst um upphęddina, er tķšin komin at taka stig til meting.
Ķ kunngerš verša reglur įsettar um ręttin til endurgjald og avmarkingar ķ ręttinum, framseting av kravi um endurgjald, og hvussu farast skal fram ķ sambandi viš ósemju.
Ein grundregla veršur, at festari skal sųkja Bśnašarstovuna um góškenning av ķlųguni, um endurgjald seinni skal kunna krevjast. Ętlanin er, at galdandi reglur um, nęr endurgjaldskrav skal verša sett fram, verša tįttašar soleišis, at kraviš skal setast fram ķ seinasta lagi saman viš uppsųgn av festinum, og ķ ųšrum fųrum skjótast til ber. Ķ dag kann krav um endurgjald verša sett fram upp til eitt įr eftir, at festari hevur lagt frį sęr. Landsstżrimašurin įsetur nęrri reglur um hesi višurskifti, sķ skjal 2.

Til § 9
Įsetingin er innihaldsliga tann sama sum § 14 ķ bśnašarlógini, tó er m.a. § 14, stk. 4 ųšrvķsi oršaš ķ verandi lóg.

Til § 10
Įsetingin er tann sama sum § 15 ķ bśnašarlógini.

Til § 11
Įsetingin er tann sama sum § 16 ķ bśnašarlógini.

Til § 12
Įsetingin er tann sama sum § 17 ķ bśnašarlógini.

Til § 13
Lógin eigur ikki at koma ķ gildi, fyrr enn ųll višurskifti višvķkjandi umsitingini av lógini eru greiš, m.a. neyšugar reglugeršir, kunngeršir og mannagongdir annars ķ sambandi viš nżggja stovnin.

Henda lógin loysir av lųgtingslóg nr. 59 frį 9. juni 1988 um landsjųrš, sum viš hesum fer śr gildi.

Hjįlųgd skjųl:
1. Innkomin ummęli.
2. Uppskot til innihaldiš ķ kunngerš um festi
3. Upprit um rakstur av festum

1. višgerš 16. mars 2004. Mįliš beint ķ vinnunevndina, sum tann 21. aprķl 2004 legši fram soljóšandi

Įlit

Landsstżriš hevur lagt mįliš fram tann 4. mars 2004, og eftir 1. višgerš tann 16. mars 2004 er taš beint vinnunevndini.

Nevndin hevur višgjųrt mįliš į fundum tann 25. og 26. mars, 1., 5., 19. og 21. aprķl 2003.

Undir višgeršini hevur nevndin havt fund viš umboš fyri rossafelųgini, Fųroya Sķlaveišifelag, Fųroya Jaršarrįš, Bóndafelag Fųroya, Fųroya Óšalsfelag og viš landsstżrismannin ķ vinnumįlum.

Einsljóšandi uppskot varš lagt fyri tingiš ķ heyst sum lųgtingsmįl nr. 12 og beint vinnunevndini eftir 1. višgerš. Nevndin var farin undir at višgera mįliš og hevši sent landsstżrismanninum spurningar višvķkjandi uppskotinum, men var ikki lišug viš višgeršina, tį val varš śtskrivaš. Nevndin hevur endurtikiš hesar spurningar frį ķ heyst og bišiš landsstżrismannin ķ vinnumįlum um at svara teimum umframt onkrum ķskoytisspurningi.

Harumframt hevur nevndin frį Bóndafelagnum fingiš notat viš višmerkingum til fundin, dagfest 4. aprķl 2004. Frį Óšalsfelagnum fekk nevndin eitt skriv viš višmerkingum til jaršargrunn, landsjųrš og studning, eitt skriv viš višmerkingum til uppskotiš, tvęr greinar śr Óšalstķšindi, umframt Óšalstķšindi vol. 1, nr. 2. Frį landsstżrismanninum fekk nevndin eintųk av bóklingi hjį Fųroya Jaršarrįš um Hagar og Seyšamųrk, v. Kįra Thorsteinsson, umframt skriv dagfest 5. aprķl 2004, har spurningarnir frį nevndini verša svarašir.

Upp į fyrispurning frį nevndini um, hvat taš merkir, tį § 1 įsetir, at endamįliš viš lógini skal vera, at mųguleikarnir fyri at menna framleišsluna av landsjųršini skulu skapast fyrisitingarliga, og hvųrt endamįlsoršingin yvirhųvur er neyšug, hevur landsstżrismašurin bošaš frį, at § 1 kann strikast.

Višvķkjandi įsetingini ķ § 7, stk. 5 um framleigu hevur landsstżrismašurin svaraš nevndini, at spurningurin um, hvussu leingi įramįliš fyri framleigu skal vera veldst um, hvat leigaša ųkiš veršur nżtt til. Landsstżrismašurin heldur, at taš ķ įvķsum fųrum helst hevši veriš rķmiligt at havt eitt longri įramįl enn 5 įr. Nevndin er samd um at leingja mesta įramįliš til 15 įr. Nevndin metir at hetta kann vera viš til at ųkja um mųguleikarnar fyri, at jųršin veršur gagnnżtt betur, samstundis sum festarin so eisini fęr betri mųguleika at fįa leiguinntųkur.

Landsstżrismašurin er eisini samdur viš nevndini ķ, at taš er óheppiš, tį taš ķ § 11, stk. 3 stendur skrivaš, at gjaldast skal ķ hondina. Męlt veršur til at broyta hesa įseting soleišis, at ikki skal vera loyvt at bjóša borg.

Nevndin hevur umrųtt viš landsstżrismannin og umboš fyri Fųroya Jaršarrįš, hvųrt įsetingin ķ § 11, stk. 5 um "mųguliga" avloysing fyri vetrarbit kann misskiljast. Ętlanin er ikki, at įsetingin skal hava viš sęr nakra broyting ķ galdandi reglum um kravda avloysing fyri vetrarbit, men upplżst er, at taš kemur fyri, at avloysing ikki skal gjaldast fyri vetrarbit eftir galdandi reglum hesum višvķkjandi. Nevndin męlir tķ til at broyta įsetingina soleišis, at vķst veršur til kravda og ikki mųguliga avloysing fyri vetrarbit.

Undir višgeršini hevur spurningurin um avloysing fyri vetrarbit veriš umrųddur. Ķ hesum sambandi er nevndin komin eftir, at endurgjaldiš ķ ųllum fųrum, t.v.s. bęši fyri landsjųrš og ognarjųrš, skal gjaldast inn til Fųroya Jaršarrįš, iš skal gjalda upphęddina til viškomandi hagaeigara, festara ella hagastżri, tį Jaršarrįšiš hevur fingiš trygd fyri, at taš ķ viškomandi haga eru gjųrd viškomandi og tķšarhóskandi tiltųk viš atliti til at gera seyšahaldiš ķ haganum tķšarhóskandi. Hetta er sambęrt lov nr. 172 af 18. maj 1937 for Fęrųerne om haugers styrelse og drift m.m. Nevndin heldur, at hetta eigur at verša endurskošaš soleišis, at endurgjald fyri ognarjųrš veršur goldiš beinleišis til hagaeigaran ella hagastżriš.

Nevndin er harumframt samd viš landsstżrismanninum, tį hann ķ višmerkingunum til uppskotiš fųrir fram, at fleiri višurskifti ķ galdandi lóg - lųgtingslóg nr. 59 frį 9. juni 1988 um landsjųrš - eru ótķšarhóskandi. Burtursęš frį, at heimildirnar hjį Fųroya Jaršarrįš verša lagdar til Bśnašarstovuna, er fyriliggjandi uppskot tó so at siga samsvarandi galdandi lųgtingslóg um landsjųrš. Nevndin heldur avgjųrt, at tķšin er komin til eina endurskošan av lógini ķ sķni heild, og er taš tķ viš fyrivarni um hetta, at tikiš veršur undir viš uppskotinum.

Harumframt męlir nevndin til hesar broytingar:

Samsvarandi hesum setir nevndin fram soljóšandi

b r o y t i n g a r u p p s k o t

1) § 1 veršur strikaš, og §§ 2-13 verša hereftir §§ 1-12.

2) Ķ § 2, sum hereftir veršur § 1, veršur aftanį oršini "fyrisitin av" sett inn oršini "ella er skrįsett sum ogn hjį".

3) Ķ § 5, stk. 1, 1. pkt., sum hereftir veršur § 4, stk. 1, 1. pkt. verša oršini "umstųšurnar tala fyri tķ" broytt til "umstųšurnar tala fyri, at ikki vinnuliga rikin festi viš tķšini kunnu gerast vinnuliga rikin".

4) Ķ § 5, stk. 4, sum hereftir veršur § 4, stk. 4, veršur pkt. 2 oršaš soleišis: "Atlit eiga ķ hesum sambandi at verša tikin til tilmęli frį frįfarandi festara", og pkt. 2 veršur hereftir pkt. 3.

5) Ķ § 5, sum hereftir veršur § 4, veršur stk. 7 strikaš.

6) Ķ § 6, stk. 1, sum hereftir veršur § 5, stk. 1, veršur pkt. 2 strikaš, og ķ pkt. 3 verša oršini "kann eisini" broytt til "skal antin", og taš seinna "kann" veršur broytt til "skal".

7) Ķ § 7, stk. 5, 4. pkt., sum hereftir veršur § 6, stk. 5, 4. pkt. veršur "5" broytt til "15".

8) Ķ § 11, stk. 1, sum hereftir veršur § 10, stk. 1 veršur sett inn nżtt pkt. 2, sum veršur soljóšandi: "Įšrenn jųrš veršur seld burtur av einum festigarši ella leigutrųš, eigur festarin/leigarin at verša eftirspurdur."

9) Ķ § 11, stk. 3, sum hereftir veršur § 10, stk. 3, verša oršini "veršur at gjalda ķ hondina" broytt til "er ikki loyvt at bjóša borg".

10) Ķ § 11, stk. 5, sum hereftir veršur § 10, stk. 5, veršur oršiš "mųgulig" broytt til "kravd".

Višmerkingar til einstųku broytingarnar:

Ad. 1) Endamįlsoršingin er ógreiš og óneyšug og veršur tķ strikaš.

Ad. 2) Taš skal vera greitt, at bśnašarstovan ikki fyrisitur almenna jųrš, sum er skrįsett sum ogn hjį ųšrum almennum stovni ella kommunu.

Ad. 3) Broytingin hevur til endamįls at tryggja, at man į smęrri plįssum ķ sambandi viš samanlegging eisini skal taka atlit til bśstašarvišurskiftini soleišis, at festi ikki verša tikin frį eftirkomarunum, um ikki veršur mett, at mųguleiki er fyri at samanlagda festiš viš tķšini kann gerast vinnuliga rikiš burturav. Hetta skal tryggja, at grundarlagiš ikki veršur tikiš frį fólki, iš eru bśsitandi, har festiš er, og sostatt veršur viš til at skunda undir frįflyting.

Ad. 4) Tį Bśnašarstovan tekur stųšu til, um framķhjįrętturin skal tillutast persóni, sum hevur havt serligt tilknżti til raksturin av festinum, skulu atlit takast til eitt tilmęli frį frįfarandi festara. Er frįfarandi festari į lķvi, er sostatt neyšugt, at hesin veršur eftirspurdur, men tilmęli frį frįfarandi festara er tó ikki bindandi. Onnur atlit kunnu sostatt hava viš sęr, at tilmęli ikki veršur fylgt.

Ad. 5) Viš broytingini veršur eingin framķhjįręttur til persónar śr nęrųkinum.

Ad. 6) Sundurbżting skal bert kunna fara fram ķ sambandi viš samanlegging viš ųšrum festi ella viš tķ endamįli at reka taš sundurbżtta saman viš ognarjųrš.

Ad. 7) Įramįliš, iš festari hevur heimild at framleiga sambęrt hesi įseting, veršur longt til 15 įr.

Ad. 8) Viš broytingini veršur įsett, at festari/leigari skal hoyrast, įšrenn selt veršur burtur av festigarši ella leigutrųš. Hetta er sama įsetingin, sum er galdandi ķ sambandi viš leigu, jbr. nś § 8, stk. 2. Hoyringin er tó ikki bindandi, og mųguleikin at kęra til landbśnašarstevnu og yvirlandbśnašarstevnu skal ikki vera galdandi ķ hesum fųri.

Ad. 9) Broytingin hevur til endamįls at gera įsetingina greišari.

Ad. 10) Eingin ivi skal vera um, at įsetingin ikki hevur viš sęr nakra broyting ķ galdandi reglum um kravda avloysing fyri vetrarbit. Mųgulig veršur tķ broytt til kravd.

Ein samd nevnd tekur undir viš mįlinum og męlir Lųgtinginum til at samtykkja uppskotiš viš nevndu broytingum.

2. višgerš 5. mai 2004. Av tķ, at telduskipanin ikki var tųk, varš atkvųtt sambęrt § 76, stk. 2 og 3 ķ tingskipanini. Formašurin heitti į tingmenninar Jųrgen Niclasen og Alfred Olsen um at veita hjįlp, tį iš atkvųšugreišslan veršur tald. Eftir uppskoti frį formanninum varš atkvųtt viš navnakalli.

Broytingaruppskot frį samdari vinnunevnd til § 5. Ja atkvųddu: Karsten Hansen, Tórbjųrn Jacobsen, Heidi Petersen, Pįll į Reynatśgvu, Hergeir Nielsen, Johan Dahl, Alfred Olsen, Olav Enomoto, Hešin Mortensen, Lisbeth L. Petersen, Jenis av Rana, Bill Justinussen, Andrias Petersen, Kristian Magnussen, John Johannessen, Henrik Old, Gerhard Lognberg, Sverre Midjord, Vilhelm Johannesen, Anfinn Kallsberg, Óli Breckmann, Hešin Zachariasen, Jųrgen Niclasen, Kįri P. Hųjgaard og Edmund Joensen. Eingin atkvųddi nei og eingin blankt. Burturstųdd: Finnur Helmsdal, Annita į Frķšriksmųrk, Hųgni Hoydal, Marjus Dam, Kjartan Joensen, Jįkup Mikkelsen og Poul Michelsen. Broytingaruppskotiš samtykt 25-0-0.

Broytingaruppskotiš frį samdari vinnunevnd ķ įltinum, undantikiš nummar 3. Ja atkvųddu: Karsten Hansen, Tórbjųrn Jacobsen, Heidi Petersen, Pįll į Reynatśgvu, Hergeir Nielsen, Johan Dahl, Alfred Olsen, Olav Enomoto, Hešin Mortensen, Lisbeth L. Petersen, Jenis av Rana, Bill Justinussen, Andrias Petersen, Kristian Magnussen, John Johannessen, Henrik Old, Gerhard Lognberg, Vilhelm Johannesen, Anfinn Kallsberg, Óli Breckmann, Hešin Zachariasen, Jųrgen Niclasen, Kįri P. Hųjgaard og Edmund Joensen. Eingin atkvųddi nei og eingin blankt. Burturstųdd: Finnur Helmsdal, Annita į Frķšriksmųrk, Hųgni Hoydal, Marjus Dam, Sverre Midjord, Kjartan Joensen, Jįkup Mikkelsen og Poul Michelsen. Broytingaruppskotiš samtykt 24-0-0.

Uppskotiš soleišis broytt: Ja atkvųddu: Karsten Hansen, Tórbjųrn Jacobsen, Heidi Petersen, Pįll į Reynatśgvu, Hergeir Nielsen, Johan Dahl, Alfred Olsen, Olav Enomoto, Hešin Mortensen, Lisbeth L. Petersen, Jenis av Rana, Bill Justinussen, Kristian Magnussen, John Johannessen, Henrik Old, Gerhard Lognberg, Vilhelm Johannesen, Anfinn Kallsberg, Óli Breckmann, Hešin Zachariasen, Jųrgen Niclasen, Kįri P. Hųjgaard og Edmund Joensen. Eingin atkvųddi nei og eingin blankt. Burturstųdd: Finnur Helmsdal, Annita į Frķšriksmųrk, Hųgni Hoydal, Marjus Dam, Andrias Petersen, Sverre Midjord, Kjartan Joensen, Jįkup Mikkelsen og Poul Michelsen. Uppskotiš soleišis broytt samtykt 23-0-0. Uppskotiš fer soleišis samtykt til 3. višgerš.

3. višgerš 11. mai 2004. Uppskotiš, sum samtykt viš 2. višgerš, endaliga samtykt 26-0-0. Mįliš avgreitt.

Ll.nr. 20 frį 17.05.2004.