Munnligur fyrispurningur um tunfiskaloyvir

Tórbjųrn Jacobsen:
Harra formašur.
Taš hava ķ longri tķš gingiš merkiligar sųgur um hesi loyvini, og tį iš so sjónvarpiš setti ljós į hendan spurningin, so helt eg, og taš sķggi eg eisini, at ein annar tingmašur helt, at taš var neyšugt at seta hendan spurningin fram, taš var Dan Reinert Petersen, men taš var heilt óavhengugt av hvųrjum ųšrum.

Og spurningarnir vóru soleišis:

1. Hvussu nógv tunfiskaloyvir eru givin, nęr og til hvųnn?
   
2. Undir hvųrjum treytum eru tunfiskaloyvini latin, og um ymsar treytir eru settar loyvishavarunum, veršur bišiš um eina nęrri grundgeving fyri hesum?
   
3. Ķ hvųnn mun hevur Fiskimįlastżriš tryggjaš sęr, at loyvishavararnir sjįlvir eru mentir at gagnnżta hesi loyvi?
   
4. Um loyvishavararnir ikki hava fųrleika til sjįlvir at gagnnżta hesi loyvi, hvųrji tiltųk hevur - ella ętlar - Fiskimįlastżriš at seta ķ verk til tess at tryggja almenn įhugamįl ķ hesum sambandi?
   
5. Hvussu ętlar Fiskimįlastżriš at umsita slķk loyvir ķ framtķšini og um ętlanin er at broyta mannagongd, veršur bišiš um eina frįgreišing um ętlašu broytingarnar og viš hvųrjari grundgeving verša hesar tį settar ķ verk?

Jųrgen Niclasen:
Harra formašur.
Taš eru 5 spurningar settir ķ einum spurningi, men sum spyrjarin eisini bošaši frį, so er skrivligur fyrispurningur eisini komin um hetta mįl.

Eg fari eftir fųrimundi at royna at svara ķ tķ tķš, eg havi her.

Taš var soleišis, at ķ 97, so byrjar, um eg so mį siga, tunfiskaveišan ķ fųroyskum sjógvi, fyrst viš tveimum japanskum skipum ķ 97, og ķ 98 tį verša taš 3 japansk skip, so er eitt leiguskrįsett, og tį hava fųroyingar lķkasum fingiš fųrleika, marknaš og vitan, og tį eru so 2 fųroysk.

Ķ 1999, tį eg sjįlvur havi tikiš viš sum landsstżrismašur, velja vit at lata hetta her halda fram ķ 99, t.v.s. taš eru 6 royndarloyvir, sum eru galdandi fyri vertstķšina ķ 99, har ķ einasta broytingin er, at kraviš til taš, sum tį var leiguskrįsett, at taš skuldi undir fųroyskt flagg og lśka treytirnar ķ § 7 um ognarvišurskifti.

Tey fųroysku royndarloyvini til tey fųroysku skipini, tey vóršu latin til Ågot, har eigarin er P/F Ågot ķ Klaksvķk, til M/S Leitisstein, har eigarin er P/F Thor ķ Hósvķk, og til M/S Selnes, har eigarin er Spf. Selnes ķ Trongisvįgi.

Reyndarloyvini, sum eru latin teimum japansku, vóršu latin ķ samvinnu viš fųroysk felųg, įvikavist Spf Nancy į Argjum, Faroe Seafood Prime ķ Tórshavn og Farnip ķ Sandavįgi.

Hetta her eru tey somu, sum vóru inni ķ 98, sum hildu fram ķ 99.

Til spurning 2 višvķkjandi treytum:
Har er giviš loyvi at fiska tun sum ein royndarfiskiskapur. Tey japansku skipini hava gjųrt sįttmįla viš Fiskirannsóknarstovuna, umframt at tey hava eitt royndarloyvi frį Fiskimįlastżrinum. Treytir eru settar um t.d., at skipiš hevur tillutaša kvotu frį heimlandinum, t.v.s. at taš fiskar upp į kvotu frį heimlandinum. Treytir um frįbošanir, avmarkašar fiskileišir og um partvķs fųroyska manning umborš, umframt eygleišarar frį Fiskirannsóknarstovuni.

Tey fųroysku skipini hųvdu treytir um frįbošan, at longdarmįta og viga hvųnn fisk sęr, at eygleišarar frį Fiskirannsóknarstovuni og Fiskiveišieftirlitinum kundu vera umborš, og at avreišing av veišuni fór fram ķ samsvari viš reglur, įsettar av ICCAT.

Til 3. spurning:
So skal eg siga, at royndarloyvini hava ikki veriš latin, fyrr enn vissa hevur veriš fyri, at skipiš fót til royndarfiskiskap, og taš hevur so veriš galdandi fyri ųll tey 3 fųroysku.

Til spurning 4:
Fari eg at vķsa til spurning 3, t.v.s. man letur ikki loyvi, uttan teir hava fųrleikan.

Og til spurning 5:
Skal eg siga, at vit višgera ķ lųtuni, hvussu skipanin veršur ķ vertstķšini ķ summar, og tann višgeršin er ikki lišug, tķ fįi eg ikki svaraš presis, hvųrjar treytir vera galdandi.

Dan R. Petersen (višmerking):
Harra formašur.
Nś hugsi eg. at tį iš taš skrivliga svariš upp į nųkunlunda somu spurningar kemur, so veršur taš meira śtgreinaš og meira kontant. Men taš var eitt, sum eg ikki skilti, sum landsstżrismašurin segši, taš var taš, at tey japansku skipini fiska av eini japanskari kvotu. Tann nųgd, sum veršur fiskaš ķ fųroyskum sjógvi, er hon av eini japanskari kvotu? Vissi taš er tilfeldiš, so hava japanesarar kvotu ķ fųroyskum sjógvi, og taš kundi eg hugsa męr at fingiš greiši į, tķ taš havi eg ikki spurt um ķ mķnum skrivliga fyrispurningi, men hann fęr kanska tķš at gera taš, tį hann kemur uppaftur. Takk fyri.

Tórbjųrn Jacobsen:
Ja, eg takki fyri svariš, sjįlvt um taš ikki var serliga śtgreinandi, men vónandi veršur taš svariš, sum Dan Petersen fer at fįa, nokkso vęl meira, ella veršur vęl meira av kjųti uppi į tķ, og tį veršur eisini meira tķš at višgera mįliš.

Men taš, sum man heftir seg viš, taš er taš, also fyri taš fyrsta so eru tey fyrstu 3 loyvini, sum hann nevndi, Ågot, Leitissteinur og Selnes, taš eru skip, sum eru ķ vinnu, og taš eru skiparar, sum eiga hesi skipini, so taš man eingin hava nakaš ķmóti, men at taš almenna letur śt hesi her loyvini, hesi royndarloyvini, sum, hvųr tann evig einasti fiskimašur ķ hesum landinum veit, geva 100 tśsund amerikanskar dollarar fyri vertstķšina, 100 tśsund dollarar um įriš + prosentir av veišini, hvussu eru hesi her serligu śtvaldu, hvųrjan serligan fųrleika hava hesir trķggir seinast nevndu fyri at fįa hesi loyvini og fįa hesa her stóru gįvuna frį Jųrgen Niclasen? Taš vil eg gjarna hava at vita. Takk fyri.

Jųrgen Niclasen:
Harra formašur.
Taš var Dan Petersen, sum spurdi um hetta višvķkjandi japanskari kvotu, og nś veit eg ikki, hvussu eg havi mįlboriš meg, men ķ hvussu so er, so er taš soleišis, at ICCAT er ein felagsskapur, sum įsetir samlašu veišu, og taš er galdandi fyri alt Atlanshaviš, tķ hetta er jś feršandi fiskastovnur, og harav hevur Japan eina kvotu, og taš er tann treytin, sum liggur ķ tķ, at taš, sum veršur fiskaš ķ fųroyskum sjógvi, taš skal trekkjast burtur av teirra kvotu ķ ICCAT-samanhangi. Har er taš soleišis, at vit ikki hava fingiš nakra kvotu, vit eru eygleišarar og krevja okkara rętt til at fiska. Vit hava fingiš – jśst nś um dagarnar kom eitt skriv frį ICCAT-felagsskapinum, har vit verša įtalašir fyri at fiska inni į okkara egna sjóųki, og taš vilja vit sjįlvandi ikki finna okkum ķ.

Men skal eg fara vķšari til taš, sum Tórbjųrn Jacobsen var inni į, so eru hesi her loyvini upprunaliga givin, tį var taš soleišis, at taš vóru fųroyingar, sum ķ fleiri įr royndu at fįa gongd į hendan fiskiskapin, og endin varš so, at man loyvdi japanskari veišu ķ fųroyskum sjógvi, og taš er so eitt samstarv, sum har er fariš fram, at ķ einum samstarvi at annar parturin betalur til hin partin, taš er ikki nakaš, sum eg ķ hvussu so er kann avvķsa, men ķ hvussu so er kunnu vit stašfesta, at vit hava fingiš hesa veišina ķ gongd, vit hava fingiš eina vitan, vit hava fingiš ein marknaš. Japan man vera ein tann stųrsti – taš er śtviš 90% av hesum her bluefintuna, sum veršur śtfluttur til Japan, og tį eg kom til sum landsstżrismašur, velja vit at halda fram viš somu skipanini, og sum eg sigi, at vit višgera ķ lųtuni, hvussu hetta skal verša ķ įr, vit eru komnir rķmiliga vęl ķ gongd viš hesum her fiskiskapinum, og eg haldi, at taš, sum vit nś eru komnir til, er, at vit mųguliga kunnu fįa vinnuligan fiskiskap kanska alt įriš. Takk.

Tórbjųrn Jacobsen:
Tann mest seiglķvaša sųgan śti ķ vinnuni er taš, at ein mašur, sum situr į einum stovni undir Fiskimįlastżrinum, hevur ķgjųgnum sķtt arbeiši tiltuskaš sęr eitt loyvi, og harviš hevur hann tiltuskaš sęr hesa her slųku milliónina um įriš ķ višurlag frį japanska reišarķnum. Kann landsstżrismašurin vįtta, at taš er so? Hann burdi ķ hvussu so er vitaš taš.

Jųrgen Niclasen:
Harra formašur.
Oršalagiš minnir um eitt annaš orš višvķkjandi sjśku, sum eg ikki skal koma so nógv innį. Men eg veit ikki presis, hvat viškomandi spyrjari meinar viš, men eg gangi śt frį, at taš er eitt av teimum felųgunum, sum hevur japanskt reišarķ inni, og taš vóru 2 skip ķ 97, sum vóru inni undir sama felagi, sum var Spf. Nancy, og taš er reduseraš til 1 skip, og viss taš er taš, sum viškomandi meinar viš, so er taš so, at taš er Spf. Nancy, og har er eisini eigarin hjį fólki, sum arbeišir hjį tķ almenna, men taš er ein spurningur, sum eg haldi er - er, taš er ein spurinngur, sum er – er interessantur og įhugaverdur, taš er: Ķ Fųroyum hava vit ikki treytir fyri, at fólk, sum arbeiša hjį tķ almenna, um tey hava loyvi til at vera ķ vinnuni, um tey hava loyvi til at vera ķ vinnu, sum hevur nakaš viš teirra ųki at gera, so tķskil haldi eg, taš er ein įhugaverdur spurningur: Eiga vit at gera greišar reglur, at fólk, sum starvast hjį tķ almenna, ikki hava rętt til at vera śti ķ privatari vinnu, og slett ikki rętt til at vera ķ privatari vinnu į sama ųki, sum tey sjįlvi arbeiša. Taš, meti eg, er ein įhugaverdur spurningur, men sum sagt, taš eru ongar reglur į ųkinum ķ Fųroyum, og taš kundi veriš ein starvsfólkaspurningur at tikiš upp. Men eg skal geva spyrjaranum rętt ķ, at taš er ein spurningur, man eigur at taka upp ķ Fųroyum, um hvat man vil į hasum ųkinum.

Formašurin:
Spurningurin er avgreiddur.