100-27 Fyrispurningur til Karsten Hansen, landsstżrismann, višvķkjandi skattligu višurskiftunum hjį sjómonnum viš śtlendskum skipum
Įr 2000, leygardagin 4. mars, bošaši formašurin frį omanfyri nevnda fyrispurningi frį Katrin Dahl Jakobsen, lųgtingsmanni, sum var soljóšandi:
Fyrispurningur
Seinastu tvey įrini hava fųroyingar, sum hava mannaš hollendsk skip, sum eru leigaš fųroyskum dótturfelag, strķšst viš at vķsa į, at teir hava veriš skattliga vanbżttir. Fųroyingar viš hesum skipum hava veriš skattašir eftir § 25 A ķ skattalógini, sum fevnir um skip undir FAS-skipanini, t.v.s. fųroysku altjóša skipaskrįnni.
Eftir tógviš strķš er nś greitt, at menninir įttu at veriš skattašir eftir § 25 B ķ skattalógini, tķ talan er um skip, sum ikki eru ķ FAS-skipanini.
Eftir § 25 A ķ skattalógini hava menninir goldiš 35% ķ skatti av bruttoinntųkuni. Fųroyska felagiš hevur fingiš aftur 28% av skattinum.
Eftir § 25 B įttu teir at fingiš 50 tśs. kr. ķ botnfrįdrįtti og goldiš 15% av bruttoinntųkuni, um hon er nišan fyri 200 tśs. kr., og 8% av inntųkuni śr 200 tśs. kr. upp ķ 350 tśs. kr. Reišarin hevur ikki rętt at fįa pening aftur frį skattavaldinum.
Fųroysku manningarnar, einir 70-100 mans ķ tali, hava goldiš ķmillum 3-4 mió. kr. ov nógv ķ skatti, og reišari hevur fingiš 28% av hesum aftur frį skattavaldinum.
Taš er sera umrįšandi fyri okkum ųll at kunna lķta į skattavaldiš og kenna okkum trygg viš tęr avgeršir og nišurstųšur, sum komiš veršur til. Um so er, at villur koma ķ, annašhvųrt taš er til fyrimunar ella vansa fyri hin einstaka, er gott at vita sęr, hvussu fariš veršur fram til tess at loysa slķk mįl, og skattingin veršur rųtt.
Taš kann tykjast, sum taš fyri vanliga lųntakaran, og taš eru tey flestu, ķ nógv stųrri mun er talan um "taldar krónur", tį vit hugsa um lųn og skatt, enn taš er, tį taš kemur til vinnuligt virksemi. Fyri lųntakaran er skattingin so at siga sjįlvvirkandi, og fįur man halda seg til ella heldur seg noyšast at kanna eftir, um rętt er voršiš. Hendan automatikkin eru lųntakarar vanir viš. Ein lųnarkonto og P-tal er taš, sum skal til, fyri at vera viš ķ "skipanini", og automatikkurin fer at virka.
Sanktiónsmųguleikarnir mótvegis lųntakaranum eru eisini ręttiliga einfaldir. Ųšrvķsi tykist vera fyri vinnuliga partin. Og taš, hóast skrįsetingin av vinnuligum virksemi er nógv meiri umfatandi og neyv, enn hon er hjį lųntakaranum.
Tķ er įhugavert at vita, hvussu sjįlvvirkandi okkara skipan er ķ einum fųri sum hesum višvķkjandi manning og reišara, sum skattavaldiš nś stašfestir er skeivt atboriš. Somuleišis, um vit góštaka, at borgarin sjįlvur mį taka į seg at gjalda fyri at loysa mįl sum hetta.
Eingin ivi man vera um, at lķka so lķtiš hugaligt manningin man halda taš vera, at ov nógv er tikiš frį teimum - lķka so ótżdligt man reišarin halda taš vera at hava vunniš sęr nakaš av órųttum.
Į tingfundi 7. mars 2000 varš samtykt uttan atkvųšugreišslu, at fyrispurningurin skal svarast.
Į tingfundi 28. mars 2000 svaraši Karsten Hansen, landsstżrismašur, fyrispurninginum soleišis:
Svar
Įšur enn fyrispurningarnir verša svarašir, skal verša greitt frį, hvat mįliš ķ veruleikanum snżr seg um.
Her snżr taš seg um hįlendskt móšurfelag, sum stovnar eitt dótturfelag, smįpartafelag, ķ Fųroyum, t.v.s., at hįlendska móšurfelagiš eigur allan partapeningin ķ fųroyska dótturfelagnum. Hįlendska felagiš eigur fleiri skip, sum verša nżtt ķ frįlandsvinnuni sum hjįlpiskip hjį m.a. boripallum ķ Noršsjónum. Hįlendska felagiš leigar so hesi skip til fųroyska felagiš upp į sokallašar bare-boat treytir, sum merkir, at fųroyska felagiš leigar skipini uttan manning, og mannar so sjįlvt skipini, einamest viš fųroyingum.
Um sųgan endaši her, so var įskošan skattavaldsins, at skipini vóru fevnd av reglunum ķ § 2, 1. stk. j) ķ skattalógini, sum sigur, at skipini verša javnmett viš skip, skrįsett ķ Fųroyum, og at fųroysk manning tķ var fult skattskyldug, og śtlendingar avmarkaš skattskyldugir av hżruni umborš. Hetta var fyrsta tulkingin, og skal višmerkjast, at hetta er įšur enn serreglurnar ķ §§ 25a og 25b ķ skattalógini komu inn ķ myndina.
Til og viš 1997 var so stųšan tann, at manningin varš skattaš eftir reglunum ķ skattalógini, og reišarin, sum er fųroyska dótturfelagš, fekk afturboriš 28% av hżruni samb. § 63a ķ skattalógini.
Tann 1. januar 1998 koma reglurnar ķ §§ 25a og 25b ķ gildi, og nś veršur munur į, um manningin er viš einum skipi, sum veršur javnmett viš skip, skrįsett viš heimstaši ķ Fųroyum, ella er viš einum śtlendskum skipi. Um manningin er viš einum śtlendskum skipi, er hon fevnd av reglunum ķ § 25b og er munandi lagaligari skattaš, enn um hon er viš einum skipi, sum veršur javnmett viš skip, skrįsett viš heimstaši ķ Fųroyum, og har manningin veršur skattaš samb. reglunum ķ § 25a ķ skattalógini, t.v.s, at teir verša skattašir av 85% av bruttohżruni. Harafturat er so stųšan tann, at um taš ikki snżr seg um skip, sum veršur javnmett viš skip, skrįsett ķ Fųroyum, so eigur reišarķiš, t.v.s. felagiš ķ Fųroyum, ikki rętt til afturberingina upp į 28% av bruttohżruni samb. § 63a.
Seinri kemur undan kavi, at ķ veruleikanum eru skipini fyrst bare-boat leigaš til fųroyska felagiš fyri eitt įvķst įramįl, vanliga fżra įr, men so leigar fųroyska felagiš skipini śt aftur upp į sokallašar timecharter treytir til eitt annaš dótturfelag hjį hesum fyrra hįlendska móšurfelagnum, t.v.s. til eitt systurfelag fyri jśst sama įramįl, sum fųroyska felagiš hevši leigaš skipiš til Fųroyar. Tį soleišis er, og tį § 2, 1. stk. j) ķ skattalógini setir sum treyt fyri, at skipiš, sum er bare-boat leigaš til fųroyska felagiš, kann verša javnmett viš skip, skrįsett viš heimstaši ķ Fųroyum, skal taš nżtast til feršafólka og/ella farmaflutning. Nś er stųšan ein onnur, tķ nś siglir manningin ikki viš "fųroyskum skipi", men viš śtlendskum skipi, tķ at skipiš veršur ikki nżtt til tey endamįl, sum eru treytin fyri at rokna tey sum skip, skrįsett viš heimstaši ķ Fųroyum, men verša leigaš śt aftur til annaš hįlendskt felag, og skulu teir tķ skattast eftir reglunum ķ § 25b, har frįdrįttirnir ķ inntųkuni eru munandi stųrri enn tey 15%, sum eru galdandi fyri manning į fųroyskum skipi.
Skattavaldiš kannar sjįlvsagt višurskiftini ķ sambandi viš, um skipiš veršur nżtt til feršafólka og/ella farmaflutning, nįgreiniliga, og veršur nišurstųšan tann, at įsannast mį, at so er ikki, og tķ eigur manningin at verša skattaš sambęrt § 25b ķ skattalógini, og skal reišarķiš ikki hava afturbering av parti av skattinum. Harumframt hendir so eisini taš, at eingin heimild er at skatta śtlendska manning umborš į hesum skipum.
Hetta fųrir so til spurningarnar.
Ad. 1). Fķggjarmįlarįšharrin fatar hendan spurningin soleišis, at spyrjarin vil hava at vita, um teir persónar, sum eru fevndir av hesum mįli, įttu at fingiš okkurt endurgjald fyri tęr śtreišslur, sum hava stašist av at fįa mįliš greitt. Her kann bert svarast, at ķ galdandi lóggįvu er eingin heimild at veita endurgjald fyri slķkar śtreišslur, og er heldur eingin heimild til mųguliga at loyva, at śtreišslan veršur drigin frį ķ skattskyldugu inntųkuni. Annars veršur spurningurin um at rętta įlķkningarnar višgjųrdur undir spurningi nr. 4.
Ad. 2). Fųroyska dótturfelagiš hevur fingiš afturbering eftir § 63a ķ skattalógini, og er hettar ein lógargrein, sum ķ veruleikanum įsetir ein stušul til įvķsar skipabólkar. Hetta merkir so eisini, at tį taš ikki snżr seg um skatt, sum skal innkrevjast aftur, tķ hann er śtgoldin undir skeivum fortreytum, men sum ein stušul til įvķsar skipabólkar, so er eingin heimild at nżta kapittul 13 ķ skattalógini, sum snżr seg um skuldbindingar og innheintingarreglur ella kapittul 14 ķ skattalógini, sum snżr seg um revsireglur, fyri at fįa aftur tann pening, sum er śtgoldin sum afturbering. Mųguligt er tó altķš at fara eftir peninginum į vanligan hįtt, t.v.s. viš fyrst at bišja reišarķiš rinda peningin aftur, og um taš ikki ber til, so at fara ķ ręttin viš mįlinum.
Ad. 3). Sjįlvandi veršur roynt at fįa peningin aftur, men er ilt at meta, um hetta letur seg gera.
Ad. 4). Manningin, sum hevur fingiš eina skeiva višgerš, skal sjįlvandi fįa sķni višurskifti ręttaš av skattavaldinum so skjótt sum gjųrligt og soleišis, at taš er til so lķtlan ampa fyri hana sum gjųrligt. Advokaturin, sum hevur umbošaš onkran av manningini ķ hesum mįli hevur męr kunnugt sent ųllum monnum, sum eru skeivt višgjųrdir, skrivlig boš um hetta, og hevur bišiš teir sjįlvar vent sęr til skattavaldiš. Toll- og Skattstova Fųroya hevur tķ heitt į ųkisskrivstovurnar um at višgera hesar įheitanir so hvųrt, sum tęr komu inn, og er gjųrt eftir hesum bošum. Annars kann sigast frį, at Toll- og Skattstova Fųroya fer at kanna, um allir hesir persónarnir nś hava fingiš rętta višgerš.
Ad. 5). Ķ skrivandi lųtu er uppskot til broyting av oršingini ķ § 2, 1. stk. j) ķ skattalógini ķ Lųgtinginum, har męlt veršur til at strika nżtsluendamįliš hjį bare-boat leigašum skipum, tó undantikiš fiskiskipum, soleišis at skipiš veršur javnmett viš skip, skrįsett viš heimstaši ķ Fųroyum, um taš viš ongari manning veršur leigaš av fųroyskum reišaravirki. Hetta fęr so ta įvirkan, at manningin frį degnum aftanį kunngeršing av lógarbroytingini veršur skattaš eftir reglunum ķ § 25a ķ skattalógini, og at reišarin, felagiš ķ Fųroyum, tį eisini fęr rętt til afturbering eftir § 63a ķ skattalógini. Taš vil siga, at taš ongan tżdning hevur frameftir, hvat skipiš veršur nżtt til. Henda broyting skuldi so fųrt viš sęr, at trupulleikar ikki skuldu stungiš seg upp aftur ķ sambandi viš hesi višurskifti.
Mįliš avgreitt.