Fyrispurningur um kongsjųrš

100-51 Fyrispurningur til Bjarna Djurholm, landsstżrismann, višvķkjandi kongsjųrš

Oršaskifti

Įr 2001, tżsdagin 20. mars, bošaši formašurin frį omanfyri nevnda fyrispurningi frį Hešin Mortensen, lųgtingsmanni, sum var soljóšandi:

Fyrispurningur
  1. Kann landsstżrismašurin tryggjaš tinginum, at kongsjųršin veršur skynsamiliga privatiseraš?
  2. Fer landsstżrismašurin at seta lendi av til śtstykkingar og almenn endamįl?
  3. Fer landsstżrismašurin at lata smįu festararnar keypa festi sķni?
  4. Fer landsstżrismašurin at skipa felagshagapartar ķ Sušurstreymi?
  5. Fer landsstżrismašurin at taka Jaršarrįšiš av?
  6. Fer landsstżrismašurin at lata landskassanum Jaršargrunnin?
  7. Fer landsstżrismašurin at lata śtjašaranum stųrri bśnašarstušul?
  8. Fer landsstżrismašurin at lata įvķsar trašarmenn keypa trašir sķnar?
  9. Fer landsstżrismašurin at leggja fleiri leigutrašir inn?
  10. Fer landsstżrismašurin at taka festini frį teimum, sum fįa alla skuldina strikaša?
  11. Fer landsstżrismašurin at fremja privatiseringar til marknašarvirši og forša fyri fleiri framķhjįręttindum?

Višmerkingar

Nś hoyrist, at landsstżrismašurin ķ vinnumįlum er til reišar at fara undir at privatisera kongsjųršina. Kongsjųršin hevur altķš hoyrt til mest óręttvķsu og ótķšarhóskandi skipanir ķ landinum. Summi hava fingiš framķhjįręttindi bert viš at vera fųdd, mešan onnur einki kundu fįa. Henda skipan er vónandi skjótt at enda komin. Men ein privatisering mį fara fram skynsamiliga.

Vit mugu ikki gloyma tųrvin į bķligum śtstykkingum og į almennum śtbyggingum, tį vit privatisera.

Nógvir festarar sita viš smįum festum og rųkja tey sum part av felagshųgum eins og óšalsmenn. Hesir eiga at fįa tilboš um at keypa festini heldur enn, at tey verša lųgd afturat stųrri festum.

Nógvir havnarmenn eiga jųrš ķ felagshagapųrtum śti um landiš. Hesir kunnu, sum er, ikki keypa sęr jųrš ķ Sušurstreymi, tķ eingin óšalsjųrš er her. Verša summir kongshagar seldir sum felaghagapartar, fer at bera til at flyta ognarjųršina til Havnar viš taš, at havnarmenn selja į bygd og keypa ķ Sušurstreymi. Harviš gerst taš bķligari at keypa jųrš į bygd.

Jaršarrįšiš er ein sjįlvsumsitin dinosaurur frį tķšini undan heimastżrinum. Helst skal eingin almenn umsiting vera av jųršini. Men taš, sum krevst, skal liggja undir Vinnumįlastżrinum.

Jaršargrunnurin er į tremur viš pengum frį jųrš, sum longu er privatiseraš. Įttu hesir pengar ikki at fariš ķ landskassan at gjalda landsins skuld viš?

Meginparturin av ųllum landbśnašarstušli veršur latin Eysturoynni og Streymoynni. Best var fyri allar partar, at trivnašarlandbśnašur var ķ mišųkinum, mešan vinnulandbśnašar var ķ śtjašaranum, og studingurin fór til at byggja upp landbśnaš ķ śtjašaranum.

Teir trašarmenn, sum ķ upprunatreytum sķnum fingu loyvi at keypa traširnar, eiga at fįa sķn rętt.

500 hśski ķ Havnini bķša enn eftir leigutrašum. Um alt landiš ber til at ųkja trivnašin viš at lata fólki smįar leigutrašir.

Treytin fyri at strika alla skuld mį vera, at festarin letur festiš frį sęr. Hetta eru treytirnar hjį ųllum ųšrum vinnum.

Hugsanin um at meta bśnašarviršiš į jųrš er tķverri fullkomiliga vónleys.

Landsstżrismašurin eigur tķ at greiša tinginum frį, hvųrja stųšu hann sjįlvur hevur.

Į tingfundi 21. mars 2001 var samtykt uttan atkvųšugreišslu, at fyrispurningurin skal svarast.

Į tingfundi tann 19. aprķl 2001 svaraši Bjarni Djurholm, landsstżrismašur, fyrispurninginum soleišis

Svar:

Til spurning 1:
Ķ lógaruppskotinum "um sųlu av bśnašarjųrš og endurskipan av skuld", sum nevndin arbeišir viš ķ lųtuni, er taš ein avgerandi fortreyt fyri sųlu av almennari bśnašarjųrš og leigu av beitisrętti ķ haga, at ein neyv skrįseting og viršismeting av bśnašarjųršini (dyrkaša lendinum og beitisręttinum ķ haga) fyriliggur, tį stųša skal takast til sųlu/keyp.

Taš snżr seg ikki bert um eina lżsing av sjįlvum garšinum viš įstandandi bygningum, ambošum og śtgerš v.m., men eisini er taš av tżdningi at fįa til vega allar upplżsingar um fķggjarligu gongdina og framtķšarśtlit fyri raksturin, ķroknaš mųguligar śtbyggingarmųguleikar.

Fyri at taka stųšu til eitt mųguligt tilboš uppį garšin frį festaranum er eisini umrįšandi greiniliga at fįa lżst fųrleika og verkligar royndir innan jaršarbrśk hjį verandi festara.

Skrįsetingin veršur gjųrd av serkųnari nevnd, sum sett er til endamįliš og veršur arbeišiš avgreitt ķ sambandi viš sjįlva viršismetingina av almennu bśnašarjųršini, tķ hesar bįšar uppgįvurnar hanga natśrliga saman.

Mųgulig sųla av almennari jųrš fevnir ikki um undirgrundina, hagan, lunnindi, strond, įir og vųtn. Eingin sųla/keyp veršur framd, fyrr enn neyv skrįseting og viršismeting av garšinum/dyrkaša lendinum fyriliggur. Viš ųšrum oršum veršur talan um skynsamiliga sųlu, har ųll viškomandi atlit verša tikin viš.

Til spurning 2:
Endamįli er ikki at seta lendi av til śtstykkingar og almen endamįl, men hinvegin at orša landbśnašarpolitikk og gera uppskot til lógar- og bygnašarbroytingar innan landbśnašarųki.

Til spurning 3:
Mųguligt tilboš um keyp av festigarši, veršur sum śtgangsstųši at galda fyri sovęl smįar sum stórar festarar, sum vęl at merkja ganga undir settum treytum fyri keyp av garši. Ķ teimum fųrum har viškomandi ikki ynskir at keypa, veršur galdandi skipan at halda įfram.

Til spurning 4:
Landsstżrismašurin hevur ikki ętlanir um at skipa felags hagapartar ķ Sušurstreymi.

Til spurning 5:
Ja, landsstżrismašurin hevur įlagt nevndini at gera uppskot til nżggjan bygnaš ķ jaršarfyrisitingini, soleišis at Jaršarrįšiš (fyrisitingin) veršur skipaš sum stovnur undir Vinnumįlastżrinum.

Til spurning 6:
Viš lógaruppskotinum um "Bśnašargrunn" er ętlanin at umskipa Jaršargrunnin til sjįlvstųšugan lįnistovn viš egnari leišslu, soleišis at greišur skilnašur veršur millum fyrisiting av jųršini og grunnin.

Til spurning 7:
Landsstżrismašurin hevur heitt į nevnina at gera uppskot til oršing av landbśnašarpolitikki, har m.a. serlig atlit verša tikin til śtjašaran. Av tķ at arbeišiš ikki er lišugt enn, er ikki gjųrligt ķ lųtuni at svara hesum spurningi meira ķtųkiligt.

Til spurning 8:
Heimild er ikki ķ galdandi lóggįvu at selja almenna jųrš til trašarbrśk, og er heldur ikki ķ lógaruppskotinum um bśnašarjųrš lagt upp fyri "at lata įvķsar trašarmenn keypa trašir sķnar".

Til spurning 9:
Ętlanin er ikki at leggja fleiri leigutrašir inn.

Til spurning 10:
Ętlanin er ikki at strika alla skuld, men bert part av skuld. Endamįliš er ikki at seta festarar frį, men sum śtgangsstųši at skapa umstųšur hjį teimum, sum sita viš festi, at klįra skyldur sķnar framyvir.

Um tikiš veršur undir viš ętlašu broytingunum ķ ognarvišurskiftunum hjį festarum, veršur skipanin tann, at grunnurin kann heinta inn eftirstųšur av lįnum, soleišis sum lįnistovnar vanliga gera mótvegis vinnurekandi, iš sjįlvir eiga framleišslutólini.

Til spurning 11:
Ętlanin er ikki at fremja privatiseringar til marknašarvirši, men til bśnašarvirši. Sum nevnt undir Ad.1 veršur fortreytin fyri sųlu og endurskipan av skuld, at taš frammanundan fyriliggur ein neyv skrįseting og viršismeting viš tķ endamįli at stašfesta, hvussu stórt virši hvųr einstakur garšur umbošar, og hvussu stóra skuld hesin kann bera.

Mįliš avgreitt.