Norðurlandaráðið

67 Uppskot til samtyktar um tilráðingar frá Norðurlandaráðnum í 2000 og um frágreiðing um virki ráðsins í 2000

Skjal 2 - Frágreiðing 2000

Frágreiðing til Løgtingið um virki ráðsins

Frágreiðing til Løgtingið frá føroysku limunum í Norðurlandaráðnum

Vísandi til lóg um sendinevnd Føroya til Norrøna ráðið § 3 lata føroysku limirnir hervið Løgtinginum árligu frágreiðingina um, hvat er farið fram í Norðurlandaráðnum.

Føroysku limirnir í nevndini hava í 2000 verið limir í Norðurnevndini. Limirnir eru Jógvan við Keldu og Dan R. Petersen. Jógvan á Lakjuni hevur tó stutt skeið havt sæti í Norðurlandaráðnum, tá Jógvan við Keldu hevur verið burturstaddur.

Undirritaðu, Jógvan við Keldu og Dan R. Petersen, lata hesa stuttu frágreiðing um virksemi okkara í ráðnum 2000.

Fundirnir, vit hava luttikið á, eru hesir:
25. januar hevði Norðurnevndin fund í Helsingfors
6.-8. mars var evnisráðstevna í Keypmannahavn
15.-16. mai hevði Norðurnevndin fund í Stokhólmi
27. juni hevði Norðurnevndin fund í Oslo
14. - 16. august hevði Norðurnevndin fund í Torneå
26. september hevði Norðurnevndin fund í Västerås
6. november hevði Norðurnevndin fund í Reykjavík
6. - 8. november var ársfundur hjá Norðurlandaráðnum í Reykjavík

Nevndirnar undir Norðurlandaráðnum

Undir Norðurlandaráðnum eru tríggjar nevndir, sum viðgera uppskotini sum koma. Báðir teir føroysku limirnir í Norðurlandaráðnum hava í 2000 verið limir í sokallaðu Norðurnevndini. Ynskiligt hevði verið, at annar var í aðrari av hinum nevndunum, sum eru Nærumhvørvisnevndin og Evropanevndin, men hetta hevur heldur ikki eydnast í hesum umfari.

Arbeiðið í ráðnum fer fram á tann hátt, at limirnir ofta í floksbólkum seta fram uppskot, sum síðani verða beind í eina av teimum trimum nevndunum. Nevndirnar ráðføra seg síðani við serkunnleika og gera samtyktir til tilráðingar at leggja fyri ársfundin.

Báðir teir føroysku limirnir sita, sum omanfyri nevnt, í Norðurnevndini. Arbeiðið hjá Norðurnevndini snýr seg fyri tað mesta um mentanar-, undirvísingar- og sosialmál.

Tilráðingarnar

Á norðurlandaráðsfundinum í Reykjavík 6. - 8. november varð gjørd ein røð av tilráðingum til bæði stjórnirnar í norðurlondum og til norðurlendska ráðharraráðið harav sjey vendu sær beinleiðis til stjórnirnar.

Tríggjar av teimum sjey tilráðingunum í uppskotinum til samtyktar hava verið til viðgerðar í Norðurnevndini, meðan tríggjar hava verið til viðgerðar í Evropanevndini og tann eina í Nærumhvørvisnevndini. Vísast skal í hesum sambandi til viðgerðina í nevndunum.

Nýskipan av Norðurlandaráðnum

Á ársfundinum í Reykjavík varð sokallaða vísmannafrágreiðingin, ið hevur fingið heitið eftir yrkingini eftir Piet Hein "Åbent for verdens vinde", løgd fram. Í frágreiðingini verða nútíðarrák framløgd, viðgjørd og sett í norðurlendskt høpi. Frágreiðingin hevur nógv uppskot um framtíðar samstarvsmøguleikar millum norðurlond.

Høvuðshugsanin í frágreiðingini er, at skal norðurlendska samstarvið mennast, so tað kann taka í móti framtíðar avbjóðingum, er alneyðugt at styrkja parlamentariska samstarvið. Í frágreiðingini verður m.a. mælt til, at tingnevndirnar koma at arbeiða tættari saman. Í hesum árinum verða nýskipanir av Norðurlandaráðnum óivað aðalevnið, og í frágreiðingini komandi ár verður hetta somuleiðis høvuðsevnið.

Føroysku limirnir í Norðurlandaráðnum hava tikið og fara at taka virknan lut í arbeiðinum við nýskipanaruppskotinum, sum væntandi skal leggjast fyri ársfundin í Keypmannahavn í oktober. Serliga er neyðugt at halda eitt vakið eyga fyri føroyskum seráhugamálum. M.a. mælir vísmannafrágreiðingin til, at Norðurlandaráðið í framtíðini skal kunna beina tilráðingar beinleiðis til landsstýrini í teimum trimum sjálvstýrandi økjunum Grønlandi, Álandi og Føroyum.

Umráðandi er, at tær lógir, sum verða samtyktar fyri øll norðurlond, eisini kunnu vera galdandi fyri Føroyar, men skulu sjálvsagt fyrst samtykkjast av Løgtinginum.

Føroyar hava ikki fingið so lítið burtur úr norðurlendska samstarvinum, men eingin ivi er tó um, at Føroyar kunnu fáa meira burtur úr samstarvinum á so mangan hátt, og hetta ætla vit framhaldandi í samráð við grannaflokkar okkara og í sambandinum millum skrivara okkara og ráðsskrivstovuna í Keypmannahavn at arbeiða fyri.

Eisini hevði verið ynskiligt við tættari sambandi og samstarvi millum okkum sum norðurlandaráðslimir og so tey landsstýrisumboð, ið møta í Norðurlendska Ráðharraráðnum. Harafturat hevði verið ynskiligt at mál, ið serliga viðkoma Føroyum og føroyingum komu til hoyringar millum tingmenn.

Virksemi Norðurlandaráðsins er nágreiniligari lýst í tí frágreiðing, sum formansskapurin í Norðurlandaráðnum gevur út á hvørjum ári, og hjálagt er stutt yvirlit yvir virksemi hjá Norðurnevndini.