Aling av fiski v.m.

 

104  Uppskot til  lųgtingslóg um broyting ķ lųgtingslóg um aling av fiski v.m.

A. Upprunauppskot
B. 1. višgerš
C. Oršaskifti viš 1. višgerš
D. Įlit
E. 2. višgerš
F. Oršaskifti viš 2. višgerš
G. 3. višgerš

Įr 2001, 3. mars, legši Bjarni Djurholm, landsstżrismašur, vegna landsstżriš fram soljóšandi

Uppskot

til

lųgtingslóg um broyting ķ lųgtingslóg um aling av fiski v.m.

§ 1

Ķ lųgtingslóg nr. 70 frį 9. juni 1988 um aling av fiski v.m., sum seinast broytt viš lųgtingslóg nr. 13 frį 18. februar 1999, verša gjųrdar hesar broytingar:

  1. § 2 veršur oršaš soleišis:
  2. "§ 2. Loyvi frį landsstżrismanninum krevst til at byggja, gera til, umskipa, vķška, keypa ella reka stųš til aling av fiski v.m. Til alivirksemi uttan alistųš krevst eisini loyvi frį landsstżrismanninum. Landsstżrismašurin kann ķ loyvinum seta nęrri fylgitreytir.
    Stk. 2. Aliloyvi kann verša latiš partafelųgum og smįpartafelųgum, sum eru skrįsett hjį Skrįseting Fųroya, ella sum eru frįbošaš Skrįseting Fųroya sum undir stovnan.
    Stk. 3. Felagiš skal lśka hesar treytir:

  1. Partabrųvini skulu vera navnapartabrųv.
  2. Persónar, sum ikki hava fast tilknżti til Fųroyar, sum ikki eru skrįsettir ķ fólkayvirlitinum seinastu tvey įrini, og sum ikki hava fulla skattskyldu ķ Fųroyum, kunnu ikki beinleišis ella óbeinleišis eiga meira enn 1/3 av partapeninginum ella atkvųšuręttinum ķ felagnum tilsamans, og kunnu ikki ķ vištųkunum, viš avtalum ella į annan hįtt beinleišis ella óbeinleišis hava avgerandi įvirkan į felagiš.
  3. Eingin likamligur ella juridiskur persónur kann beinleišis ella óbeinleišis viš partapeningi, atkvųšurętti ella į annan hįtt hava avgerandi įvirkan į meira enn 25% av aliloyvunum. Verša aliloyvir lųgd saman, veršur įsetingin ķ pkt. 1 bert nżtt fyri hesi aliloyvi.
  4. Eingin av eigarunum skal beinleišis ella óbeinleišis eiga meira enn 25% av partapeninginum tilsamans ella hava meira enn 25% av atkvųšuręttinum tilsamans ķ ųllum teimum felųgum, sum hava aliloyvi. Prosentparturin av samlaša partapeninginum/atkvųšuręttinum veršur roknašur sum samanlagdi prosentparturin, sum viškomandi hevur ķ hvųrjum felag sęr, bżttur viš talinum į teimum felųgum, iš hava aliloyvi.

Stk. 4. Eigara- og avgeršaręttindaparturin yvir smoltaliloyvum eftir stk. 3, nr. 3 og 4, veršur roknašur fyri seg.
Stk. 5. Landsstżrismašurin skal skrivliga hava upplżsingar um broytingar ķ ognar- og avgeršaręttindavišurskiftunum.
Stk. 6. Landsstżrismašurin kann ķ heilt serligum fųrum geva undantaksloyvi višvķkjandi treytunum eftir hesi grein."

  1. § 4, stk. 4, veršur oršaš soleišis:
  2. "Stk. 4. Loyvi kann takast aftur, um įsetingarnar ķ § 2, stk. 3, nr. 2-4, ikki eru loknar."

  3. § 12, stk. 1, veršur oršaš soleišis:
  4. "Tann, sum tilętlaš ella av grovum ósketni ger brot į įsetingar ella treytir ķ hesi lóg ella viš heimild ķ hesi lóg, veršur revsašur viš bót."

    § 2

Henda lųgtingslóg kemur ķ gildi dagin eftir, at hon er kunngjųrd.
Stk. 2. Persónar og felųg, sum hava rikiš alistųš, įšrenn henda lóg kemur ķ gildi, kunnu halda fram viš virksemi sķnum hóast įsetingarnar ķ § 2, stk. 2, og § 2, stk. 3, nr. 3 og 4.
Stk. 3. Persónar og felųg, sum hava rikiš alistųš įšrenn 24. mai 1997, kunnu halda fram viš virksemi sķnum hóast įsetingarnar ķ § 2, stk. 3, nr. 1 og 2.

Višmerkingar

Almennar višmerkingar
Endamįliš viš uppskotinum er at forša fyri, at aliųkini ķ landinum, sum er tilfeingi, iš fęr alt stųrri tżdning ķ bśskapinum, verša savnaš į bert fįum hondum.

Lųgtingslóg nr. 70 frį 9. juni 1988 um aling av fiski v.m. er fleiri feršir broytt sķšani, og ķ fleiri fųrum hevur taš veriš spurningurin um eigaravišurskiftini ķ alivinnuni, sum hevur veriš orsųkin til broytingarnar. Ķ hųvušslógini frį 1988 var įsett ķ § 3, stk. 2, nr. 4, at landsstżriš, tį iš aliloyvi varš giviš, skuldi ansa eftir: "at eingir av eigarunum av ętlašu stųšini eiga tżšandi part ķ meira enn tveimum ali- ella smoltstųšum". Eftir § 4, stk. 1, nr. 3, kundi landsstżriš taka aliloyvi aftur "tį eigarar av alistųš eiga tżšandi part ķ meira enn tveimum ali- ella smoltstųšum".

Grundgevingarnar fyri įsetingunum vóru at "fyribyrgja, at alivinnan veršur į heilt fįum hondum", Lųgtingstķšindi 1986, s. 469. Framhaldandi varš sagt ķ višmerkingunum til lógina, at um "minnilutapartar verša nżttir til at vinna sęr tżšandi vald ķ vinnuni sum heild, eiga tiltųk at verša sett ķ verk, iš seta nęrri reglur fyri mųguleikunum at keypa/eiga minnilutapartar ķ fleiri alistųšum".

Hesar įsetingarnar ķ alilógini vóršu strikašar viš lųgtingslóg nr. 85 frį 19. juni 1990, og grundgevingin tį var vįnaliga stųšan ķ alivinnuni, og at mųguleiki skuldi vera fyri at gera raksturin meira rationellan viš at leggja fleri alibrśk saman ķ eitt felag.

Eftir alipolitikkinum veršur ein fjųršur og taš ųkiš, sum letur vatn til fjųršin, roknaš sum ein eind bęši, hvat loyvum og sjśkunišurberjing višvķkja. Vinnumįlastżriš gevur tķ ikki nżggj loyvi hvųrki til smolt- ella alistųš, har loyvi er giviš frammanundan, tķ mišaš veršur eftir tķ langtsiktaša mįlinum "ein fjųršur - eitt loyvi/ein fjųršur - eitt felag".

Višmerkjast skal, at ein "fjųršur" ķ hesum samanhangi skal skiljast ķ vķškašari merking. Vinnummįlastżriš arbeišir viš at bżta fųroysku firširnar og sundini upp ķ aliųkir, har mišaš veršur ķmóti, at bert eitt aliloyvi veršur ķ hvųrjum ųki sęr.

Tann strukturbroyting ķ alivinnuni, sum sķšani er farin fram, hevur veriš til stórt gagn fyri bśskapin sum heild og fyri alivinnuna. Ķ dag eru 27 aliloyvi į sjónum, 32 aliplįss, og 17 felųg, sum hava loyvini. Aliloyvini eru nś nógv fęrri enn taš vóru, tį alivinnan var ķ kreppu fyrst ķ 90`unum, og fevna nś um eitt meira hóskandi ųki ķ vķdd soleišis, at aliloyvini, sum eru, eiga at kunna vera grundarlag undir buršardyggum og sjįlvstųšugum eindum. 20 loyvir eru latin til smoltaling.

Landsstżriš metir, at aliloyvini, og harviš aliųkini, ikki eiga at vera savnaš į ov fįum hondum, m.a. tķ taš kann hava óhepnar avleišingar viš sęr fyri bśskapin sum heild og serliga fyri alivinnuna sjįlva, tķ vandi er tį fyri, at ein ella fįir aktųrar avgera alt, iš fara skal fram ķ alivinnuni og fylgivinnunum til hana, og at vinnan kann gerast meira viškvom, tį iš bakkųst koma.

Tųrvur er tķ į neyvari įsetingum, sum kunnu regulera hesi višurskiftini. Tališ 25% veršur hildiš vera hóskandi, tķ tį hava alifyritųkurnar framhaldandi mųguleika at leggja saman og styrkja seg gjųgnum ųkt samstarv viš teimum stórdriftsfyrimunum, sum taš kann innibera, uttan tó at ein einstųk alifyritųka kemur at eiga ov stóran part av alivinnuni.

Hųvušsbroytingar ķ mun til galdandi lóggįvu:
Ķ mun til galdandi reglur, hareftir taš er frķtt hjį luttakarunum at skipa seg, verša treytirnar fyri, hvussu alifyritųkur skulu vera skipašar eftir uppskotinum, broyttar soleišis, at alifyritųkurnar skulu vera skipašar sum partafelųg ella smįpartafelųg, og felųgini skulu vera skrįsett hjį Skrįseting Fųroya.

Ķ galdandi alilóg eru avmarkingar višvķkjandi eigara- og ręšisręttindunum ķ alifyritųkum, og harviš aliloyvunum, įsettar ķ mun til persónar, sum ikki hava nęrri tilskilaš tilknżti til Fųroyar. Men ongar avmarkingar hesum višvķkjandi eru įsettar generelt. Eftir uppskotinum verša reglurnar broyttar soleišis, at eingin einstaklingur ella einstakt felag kann eiga ella rįša yvir fleiri alifyritųkum enn įvķsan prosentpart, 25%, av ųllum alifyritųkunum og heldur ikki kann eiga ella rįša yvir meira enn 25% av samlaša partapeninginum ella atkvųšuręttinum ķ ųllum alifyritųkum.

Fķggjarligar og umsitingarligar avleišingar av lógaruppskotinum
Roknaš veršur viš, at uppskotiš hevur viš sęr nakaš av meirumsiting višvķkjandi eftirlitinum viš ognar-og ręšisręttindavišurskiftunum ķ alivinnuni. Talan veršur tó ikki um at seta fleiri fólk ķ starv, tķ mett veršur, at umsitingarliga orkan, sum skal avsetast aftrat til hetta, kann śtvegast innan fyri verandi jįttan.

Fyri vinnuna hevur lógaruppskotiš ongar beinleišis fķggjarligar avleišingar viš sęr.

Avleišingar av lógaruppskotinum

  Fyri landiš/ landsmyndug-
leikar
Fyri kommunalar myndugleikar Fyri plįss/ųki ķ landinum Fyri įvķsar samfelags-
bólkar
Fyri vinnuna
Fķggjarligar/
bśskaparligar avleišingar
Nei Nei Nei Nei Nei
Umsitingar-
ligar avleišingar
Ja Nei Nei Nei Nei
Umhvųrvis-
ligar avleišingar
Nei Nei Nei Nei Nei
Avleišingar ķ mun til altjóša avtalur og reglur Nei Nei Nei Nei Nei
Sosialar avleišingar Nei Nei Nei Nei Nei

Ummęli
Fųroya Havbśnašarfelag hevur havt lógaruppskotiš til ummęlis og hevši ongar višmerkingar til uppskotiš.

Višmerkingar til einstųku įsetingarnar

Til § 1, nr. 1.
§ 2, stk. 1.
Įsetingin svarar til § 2, stk. 1, 2 og 3, ķ galdandi lóg, sum eru samanskrivašar til eitt stykki.

§ 2, stk. 2.
Eftir galdandi reglum kunnu alifyritųkur skipa seg sum einstaklingafyritųkur, einstaklingar ķ felagsskapi, har luttakararnir hefta persónliga, solidariskt og beinleišis, ella sum felųg viš avmarkašari įbyrgd.

Skotiš veršur upp, at alifyritųkur skulu vera skipašar sum partafelųg ella smįpartafelųg, og at felųgini skulu vera skrįsett ķ partafelagskrįnni hjį Skrįseting Fųroya ella vera skrįsett har sum felag undir stovnan.

Hetta hevur viš sęr, at aliloyvi ikki longur kann verša latiš einstaklingafyritųkum ella fyritųkum, sum eru skipašar sum felųg, har luttakararnir hefta persónliga, solidariskt og beinleišis.

Hetta veršur skotiš upp, tķ viš įseting sum hesari slepst undan, at alifyritųkurnar verša skipašar į ein hįtt, har gjųgnumskygniš er lķtiš višvķkjandi eigaravišurskiftunum v.m., umframt at taš veršur lęttari at hava eftirlit viš, at reglurnar verša fylgdar. Allar fyritųkur, sum ķ dag hava aliloyvi, eru skipašar sum partafelųg ella smįpartafelųg.

§ 2, stk. 3, nr. 1.
Įsetingin svarar til § 2, stk. 5, litra a, pkt. 2, ķ galdandi alilóg.

§ 2, stk. 3, nr. 2.
Įsetingin svarar til § 2, stk. 5, litra b, sbr. stk. 4, ķ galdandi alilóg. Oršingin av hesi įsetingini er ķ mun til galdandi § 2, stk. 5, litra b, nakaš broytt soleišis, at taš nś er stašiliga įsett, at taš er forbošiš persónum, sum ikki hava taš ķ įsetingini nevnda tilknżtiš til Fųroyar, at eiga meira enn 1/3 av partapeninginum ella atkvųšuręttinum, eisini umfatar taš, at nevndu persónar į annan hįtt hava avgerandi įvirkan į felagiš, og eisini umfatar taš, at nevndu persónar óbeinleišis gjųgnum eitt annaš felag hava ręši į alifelagnum, sum nevnt.

Til § 2, stk. 3, nr. 3.
Įsetingin reglubindur ręttin hjį einum einstųkum, taš veri seg likamligum ella juridiskum persóni, at hava ręši į fleiri aliloyvum.

Sum nevnt frammanfyri undir almennu višmerkingunum, var ķ hųvušslógini frį 1988 įseting um, at eingin skuldi hava ręši į fleiri enn tveimum alistųšum. Hendan įsetingin varš seinni strikaš. Ķ galdandi lóg eru sostatt ongar reglubindingar višvķkjandi ręttinum hjį einstųkum persóni ella einstųkum felag at hava ręši į fleiri aliloyvum ella ųllum ella meginpartinum av loyvunum.

Eftir hesi įsetingini ķ uppskotinum veršur rętturin hjį einstaklingum ella felųgum at hava ręši į fleiri aliloyvum avmarkašur til ein lutfalsligan part - 25% - av ųllum aliloyvunum, sum eru. Rętturin veršur avmarkašur soleišis, at treytin, fyri at alifelag lógliga kann hava aliloyvi, er, at felagiš sjįlvt ikki hevur fleiri enn 25% av aliloyvunum, og at eingin av eigarunum ķ alifelagnum, taš veri seg einstaklingur ella einstakt felag, beinleišis ella óbeinleišis, viš partapeningi, atkvųšurętti ella į annan hįtt hevur avgerandi įvirkan ķ alifelagnum ella ųšrum alifelųgum soleišis, at viškomandi persónur ella felag hevur ręši į fleiri enn 25% av aliloyvunum. Reglurnar ķ pkt. 2 eru settar til tess, at disposisjónir višvķkjandi aliloyvum, sum hava ta avleišing viš sęr, at onnur loyvir verša ķ strķš viš įsetingarnar, ikki skulu hava ta fylgju, at ein samanlegging ikki kann fara fram, ella at eitt loyvi, har ongar broytingar fara fram ķ eigara- og ręšisręttindavišurskiftunum ķ fyritųkuni, sum hevur aliloyvi, veršur tikiš aftur.

§ 2, stk. 3, nr. 4.
Įsetingin avmarkar lutfalsliga eigarapartin/atkvųšupartin, sum persónur ella felag kann hava av samlaša partapeninginum/atkvųšuręttinum ķ alivinnuni. Eigaraparturin/atkvųšuparturin hjį einstųkum eigara ķ hvųrjum felag sęr veršur settur ķ mun til samlaša partapeningin/atkvųšuręttin ķ felagnum. Tį iš parturin hjį einstųkum eigara av samlaša partapeninginum/atkvųšuręttinum skal roknast, veršur prosentparturin ķ hvųrjum felag sęr lagdur saman og bżttur viš talinum į teimum felųgum, iš hava aliloyvi. Taš hevur tķ ikki tżdning, hvussu stórur partapeningurin er nominelt ķ hvųrjum felag sęr. Taš avgerandi er, hvussu stórur lutfalsligi parturin ķ hvųrjum felag sęr er, tķ taš er hetta, sum er avgerandi fyri, hvųrja įvirkan partapeningurin/atkvųšurętturin gevur.

Įsetingin supplerar įsetingina ķ nr. 3 soleišis, at taš slepst undan, at ein persónur hevur meirilutan av partapeninginum/atkvųšuręttinum ķ eini 5 alifelųgum, og t.d. eigur 45-50% av partapeninginum ķ meginpartinum av hinum felųgunum.

§ 2, stk. 4.
Her veršur įsett, at eigara- og ręttindavišurskiftini višvķkjandi smoltaliloyvum verša gjųrd upp fyri seg.

§ 2, stk. 5.
Įsetingin svarar til galdandi § 2, stk. 5, sķšsta pkt.

§ 2, stk. 6.
Įsetingin svarar til galdandi § 2, stk. 7.

Til nr. 2.
Eftir galdandi įsetingum kann landsstżrismašurin taka aliloyvi aftur, um treytirnar višvķkjandi eigaravišurskiftunum ķ mun til śtlendingar ikki eru loknar. Eftir hesi įsetingini kann landsstżrismašurin harumframt taka loyvi aftur, um eigarin /eigararnir beinleišis ella óbeinleišis hava ręši į meira enn 25% av aliloyvunum ella - hóast eigararnir ikki hava ręši į nųkrum einstųkum aliloyvi - eiga meira enn 25% av samlaša partapeninginum/atkvųšuręttinum ķ alivinnuni.

Til nr. 3.
Revsireglurnar verša broyttar soleišis, at ųšrumegin veršur hemildin vķškaš til at fevna um allar įsetingarnar. Hinumegin veršur heimildin trengri, viš taš at talan skal vera um tilętlaš brot ella brot av ósketni.

Til § 2.
Lógin skal eftir uppskotinum fįa gildi, tį hon er kunngjųrd.

Ręttarvišurskifti, sum eru stovnaš, įšrenn hendan lógin fęr gildi, kunnu halda fram, hóast tey eru ķ strķš viš § 2, stk. 2, og stk. 3, nr. 3 og 4.
Treytirnar ķ § 2, stk. 3, nr. 1 og 2, vóršu settar ķ lógina viš lųgtingslóg nr. 61 frį 14. mai 1997. Ķ tķ lógini er ein skiftisregla um, at persónar og felųg, sum hava rikiš alistųš, įšrenn lógin fekk gildi 24. mai 1997, kunnu halda fram viš virksemi sķnum hóast nevndu įsetingar. Hendan skiftisreglan veršur endurtikin her fyri at sleppa undan, at įsetingarnar fyri hesar persónar og hesi felųg fįa afturvirkandi gildi. Ręttarvišurskifti, sum ikki eru stovnaš, įšrenn įsetingarnar komu ķ gildi 24. mai 1997, skulu vera ķ samsvari viš įsetingarnar ķ § 2, stk. 3, nr. 1 og 2

1. višgerš 9. mars 2001. Mįliš beint ķ vinnunevndina, sum tann 20. mars 2001 legši fram soljóšandi

Į l i t

Landsstżriš hevur lagt mįliš fram tann 3. mars 2001, og eftir 1. višgerš tann 9. mars 2001 er taš beint vinnunevndini.

Nevndin hevur višgjųrt mįliš į fundi tann 19. mars 2001.

Ein samd nevnd tekur undir viš mįlinum og męlir Lųgtinginum til at samtykkja uppskotiš.

2. višgerš 23. mars 2001. §§ 1 og 2 samtyktar 27-0-1. Uppskotiš fer soleišis samtykt til 3. višgerš.

3. višgerš 27. mars 2001. Uppskotiš, sum samtykt viš 2. višgerš, endaliga samtykt 28-0-0. Mįliš avgreitt.

Ll. nr. 51 frį 03.04.2001
Lms.j.nr. 524-0045/2001
Vms.j.nr. 200100123