100-42 Fyrispurningur til Bjarna Djurholm, landsstýrismann, viðvíkjandi ferðasambandinum Gamlarætt - Hest
Ár 2001, týsdagin 11. desember, boðaði formaðurin frá omanfyri nevnda fyrispurningi frá Heðin Mortensen, løgtingsmanni, sum var soljóðandi:
Fyrispurningur
Viðmerkingar:
Fyri tíð síðani vórðu stórar útbyggingar gjørdar í samferðslukervið millum
Streymoy, Sandoy og Hest. Nýggj ferja varð bygd, og broytingar vórðu eisini gjørdar
á ferjulegurnar í Skopun, á Gomlurætt og í Hesti. Henda útbygging skuldi nøkta
samferðslutørvin millum meginøkið, Sandoy og Hest.
Nú seinasta útbyggingin á ferjulegurnar er um at vera liðug, og nýggja skipið er komið, eru ætlanir frammi um at seta annað ótíðarhóskandi skip í sigling millum Gomlurætt og Hest. Ikki kann sigast, at henda loysnin livir upp til tað, sum fólkið í Hesti hevur sæð fram til.
Ilt er at skilja, hví henda vend er komin í málið, nú ein varandi loysn annars var funnin. Hvørjar grundgevingar eru fyri, at nýggja ferjan, Teistin, ikki kann røkja ætlaðu rutuna, sum Løgtingið samtykti at byggja hana til.
Sitandi samgonga hevur tosað nógv um útjaðarapolitikk, og tí er ringt at síggja nakran samanhang millum orð og gerðir í hesum máli. Skulu fólk búgva í Hesti, er neyðugt við nútíðarhóskandi samferðsluviðurskiftum soleiðis, at fólkið í bygdini kann arbeiða og ganga í skúla á meginøkinum.
Spurningurin er nú, um hetta er byrjanin til, at Súlan einsamøll fer at røkja siglingin millum Gomlurætt og Hest ?
Meðan ferjulegan í Hesti hevur verið í gerð, hevur glastrevjabáturin Knørrur røkt siglingina millum Gomlurætt og Hest. Í tí sambandi hevur verið neyðugt at lata Rituna sigla við farmi tríggjar ferðir um vikuna millum Havnina og Hest. Hetta hevði uttan iva eisini verið galdandi, um tað var Súlan, sum sigldi einsamøll millum Gomlurætt og Hest. Sostatt er ikki talan um nakra bíliga loysn fyri Strandfaraskip Landsins.
Við hesi ætlan koma vit at seta fólkið í Hesti langt aftur í tíðina. Nú samferðslukervið er útbygt, átti at borið til at samskipað flutningstørvin hjá bæði sandingum og hestfólki í góðum samstarvi og til gagn fyri allar partar.
Á tingfundi 12. desember 2001 varð samtykt uttan atkvøðugreiðslu, at fyrispurningurin skal svarast.
Á tingfundi 5. februar 2002 svaraði Bjarni Djurholm, landsstýrismaður, fyrispurninginum soleiðis:
Svar
Til spurning 1-7.
Landsstýrismaðurin tekur ikki undir við, at strandfaraskipið Súlan røkir part av
siglingini millum Gomlu Rætt og Hest. Í sambandi við, at landsstýrismaðurin fekk
ferðaætlanina hjá Strandfaraskipum Landsins til góðkenningar, varð
landsstýrismaðurin m.a. biðin um at taka støðu til uppskot hjá Strandfaraskipum
Landsins um, at Súlan skuldi røkja siglinina út í Hest fyrsta túrin hvønn morgum.
Sambært upplýsingum frá Strandfaraskipum Landsins fór hetta at føra við sær, at
fólk úr Sandoynni, sum skulu við Teistanum fyrsta túr um morgunin, kunnu fara frá
húsum ein hálvan tíma seinni enn vanligt.
Landsstýrismaðurin hevur tó tikið avgerð um, at Súlan skal ikki røkja siglingina fyrsta túrin um morgunin, og eru fleiri orsøkir til hesa avgerð. Fyri tað fyrsta er tað ikki vist, at Súlan verður tøk til hesa sigling í summar. Strandfaraskip Landsins fer í næstum at bjóða raksturin av Mykinesleiðini út, men til vissa er fingið fyri, at skikkaður operatørur fæst at røkja hesa farleið til ein sámiligan prís, heldur landsstýrismaðurin, at tað er skeivt at seta Súluna í fasta sigling aðrastaðni.
Fyri tað næsta mugu atlit takast til útoyggjapolitikkin hjá landsstýrinum. Tað kann kanska tykjast órímiligt, at sandoyingar, sum ferðast við Teistanum, skulu fara hálvan tíma fyrr frá húsum, fyri at nøkta tørvin hjá nøkrum fáum fólkum úr Hesti. Ætlanin hjá landsstýrinum er tó at skapa fortreytir fyri, at fólk kunnu støðast á útoyggj, og partur av hesum fortreytum er eitt nútímans ferðasamband. Tá nýtt, skræddaraseymað skip er bygt til leiðina, og nógvur peningur er nýttur til at umbyggja havnina í Hesti, eigur skipið eisini at verða til gagns fyri Hestfólk, so fólk kunnu støðast, og útoyggin mennast. Sambært eykajáttanarlógini fyri mars 2001, sum var samtykt í Løgtinginum 30. apríl 2001, hevur tað eisini verið ætlanin, at Teistin skuldi røkja siglingina millum Skopun, Hest og Gomlu Rætt, og ikki okkurt annað skip.
Til spurning 8.
Eyka kostnaðurin av at lata Súluna røkja siglingina út í Hest fyrsta túr hvønn
morgun er treytaður av, hvørja støðu, ið verður samanborið við. Um Súlan hvørki
skal nýtast til fasta sigling á Hestleiðini ella á Mykinesarleiðini, eru tveir
møguleikar. Antin verður Súlan seld, ella verður hon nýtt sum avloysaraskip fyri
smærri skipini hjá SL. Tað hevur stóran týdning fyri samanberingina av kostnaðinum,
hvør av hesum loysnum verður vald.
Eyka kostnaður, um Súlan annars hevði verið nýtt sum avloysaraskip:
Samlaði nettokostnaðurin av at hava Súluna liggjandi tøka sum avloysaraskip og at
lata hana røkja fyrsta túr út í Hest um morgunin er uml. 150.000 kr. árliga, herí
ikki íroknað rentur og avskrivingar av skipinum, meðan eykakostnaðurin av at lata
Súluna sigla fyrsta túrin um morgunin er umleið 35.000 kr.
Eyka kostnaður, um Súlan annars hevði verið seld:
Verður Súlan hinvegin seld, slepst undan árligu leguútreiðslunum til løn,
viðlíkahald v.m., og tá verður munurin í rakstrarkostnaði 150.000 kr. árliga,
umframt rentur og avskrivingar av skipinum. Tilsamans hevði helst verið talan um
árligar eyka útreiðslur uppá umleið 400.000-450.000 kr. tilsamans, um rentur og
avskrivingar verða íroknaðar. Verður Súlan seld, er hinvegin neyðugt at leiga
avloysaraskip, tá Másin og Barskor skulu takast úr sigling vegna eftirlit,
viðlíkahald ella skaðar, og mugu hesar leiguútreiðslur trekkjast frá. Torført er at
meta um útreiðslurnar til leigu av avloysaraskipi.
Málið avgreitt.