6.37.1.01. Menningarstovan (Rakstrarjáttan)

Menningarstovan er stovnur undir Vinnumálastýrinum. Í sambandi við bygnaðarbroytingar og neyvari skipan av Vinnumálastýrinum fer fram nýskipan av Menningarstovuni, herundir nýorðing av endamáli og arbeiðsøki, so hetta betur samsvarar við arbeiðsuppgávur og tørv hjá vinnulívinum í dag og komandi almenna vinnulívspolitikkin.

Menningarstovan skal sambært løgtingslóg nr. 46 frá 5. mei 1987 um Menningarstovu "menna ídnað, handverk og tænastufyritøkur, í samband við hetta ráðgeving innan tøkni, búskap, útflutning av vørum og skeiðvirksemi. Hetta virksemi verður innan karmarnar fyri setta vinnulívspolitikkin".

Í løgtingslóg um Menningarstovu er samstundis ásett eitt Menningarráð, hvørs uppgáva er at ráðgeva landsstýrinum um vinnulívsspurningar og at skipa arbeiðið hjá Menningarstovuni. Í Menningarráðnum sita 15 limir. Fyri at skipa fyri tí yvirornaða arbeiðinum millum fundirnar hjá Menningarráðnum er valt eitt stýri. Stýrið viðgerð yvirornaðar spurningar í samband við rakstur av Menningarsstovuni.

Virksemið hjá Menningastovuni, Menningarráðnum er nærri lýst í kunngerð nr. 27 frá 7. mars 1990.

Tænasturnar hjá Menningarstovuni venda sær bert í lítlan mun beinleiðis til borgaran. Umframt fjøltáttað samskifti úteftir, herundir at skapa sambond millum útlendskar fyritøkur og stovnar við føroyskar, gongur viðskiftið hjá stovuni mest til fyritøkur, byrjaðar smærri vinnurekandi og við ígongdsetarar. Herumframt er Menningarstovan tænastustovnur hjá Vinnumálastýrinum og í stóran mun eisini hjá øðrum stýrum og stovnum.

Ad. 50. Talan er um verkætlanir, t.d. skipan av luttøku hjá føroyskum fyritøkum á fiskivinnu-, fiskasølu- og frálandavinnuframsýningum, samskipan av átaki um útlendskar íløgur í Føroyum, samskipan av gerð av almennum upplýsingartilfari um føroysk vinnulívsviðurskifti, skipan av framsýningum í Føroyum innan handverks- og listhandverk og av ídnaðar- og tænastuframleiðslu í Føroyum. Talan er eisini um skipan av felags góðskustýringarverkætlanum hjá fyritøkum og gerð og samskipan av undirvísingartilfari innan góðskustýring og innaneftirliti og um luttøku í útgreiningum o.t. av almennum og vinnuligum áhuga.

Ad. 50. 11. Umframt keypi av tænastum til verkætlanir verður roknað við hækkaðum útreiðslum til beinleiðis keypt lønararbeiði.

Ad. 50. 14. Fyribils verður roknað við hesum tiltøkum: Fishing ’99 í Glasgow, ReykTór ’99 í Reykjavík, European Seafood Exposition ’99 í Brússel, Hendur og Hugflog ’99 í Tórshavn, Offshore Europe ’99 í Aberdeen, Icelandic Fisheries Exhibition í Kópavági, Temabløðum, Góðskustýringarverkætlanum, Útbúgving av starvsfólki í góðskustýring, Átaki fyri útlendskum íløgum í Føroyum, Almennum upplýsingartilfari.

6.37.1.02. Útflutningsráð (Rakstrarjáttan)

Sett verður á stovn eitt útflutningsráð. Ráðið skal ráðgeva um útflutning av føroyskum vørum og tænastum.

Játtanin verður veitt Menningarstovuni, sum nýtir peningin til at veita Norrøna Atlants-samstarvinum skrivstovu og allar skrivstovutænastur.

6.37.1.07. Sáttmálaeftirlit (Rakstrarjáttan)

Verður søkt um stuðul til at byggja og umbyggja skip, bátar v.m. á føroyskari skipasmiðju, er tað ásett í løgtingslóg nr. 69 frá 09.06.1988 um sáttmálaeftirlit, at umsóknirnar skulu verða sendar sáttmálastovninum til viðgerðar. Upphæddin er avsett til samsýningar fyri sáttmálaeftirlitið.

6.37.1.10. El-nevndin (Rakstrarjáttan)

Lógargrundarlag: Løgtingslóg nr. 134 frá 10. juni 1993 um sterkstreymsútbúnað. Elnevndin er ein lógarásett nevnd, og verður sett eftir § 6 í sterkstreymslógini. Eftir § 7 í lógini rindar landskassin virksemisútreiðslurnar hjá elnevndini.

Endamál við lóggávuni: Sterkstreymsútbúnaður hevur við sær ávísan vanda, og tí er neyðugt, at fyriskipanir eru um trygdartiltøk, sum skulu verða fylgd, tá ið útbúnaðurin verður gjørdur og nýttur. Sterkstreymslóggávan skal v.ø.o. fyribyrgja, at fólk ella góðs fær skaða av sterkstreymsútbúnaði (sum sterkstreymsútbúnaður er at skilja bæði framleiðslu- og býtisvirkir, íbundnar elinnleggingar, nýtslulutir o.t.).

Elnevndin skal tryggja, at fyrisitingin hevur neyðugt innlit á økinum, sum í lóggávuni er regulerað við nógvum neyvum, tekniskum ásetingum m.a. í sterkstreymsreglugerðini, og at veita fyrisitingini sakkøna hjálp, umframt at nevndin skal hava yvirskipaða eftirlitið við sterksreymsútbúnaði og skipa fyri, at ellutir o.a. verða góðkend.

5 limir eru í nevndini, umframt skrivari.

Partar av donsku vinnuframaskipanunum eru í september 1995 settar í gildi í Føroyum sambært avtalu millum Føroya landsstýri og donsku stjórnina. Ein av tættunum í hesum skipanum eru tøknifrøðiligu kunningarmiðstovurnar (stytt TK-stovur)

Játtanin umfatar 3 starvsfólk (2 ráðgevarar og 1 skrivara) og aðrar útreiðslur, og danski staturin rindar 2/3 av útreiðslunum, uttan at hetta ávirkar blokkstuðulin.

6.37.1.17. Kappingarráðið (Rakstrarjáttan)

Uppgávan hjá Kappingarráðnum er at umsita løgtingslóg nr. 83 frá 6. juni 1997 um kapping.

Lógin hevur til endamál at fremja kapping og harvið styrkja virkisførið í framleiðslu og handli av vørum og tænastum v.m. við mest møguligum gjøgnumskygni viðvíkjandi kappingarviðurskiftum og við tiltøkum ímóti avmarking av vinnufrælsinum og øðrum skaðiligum árinum av kappingaravmarkingum.

Í ráðnum eru fimm limir valdir av landsstýrismanninum. Til ráðið er knýtt skrivstova.

Landsstýrismaðurin hevur í Reglugerð dagfest 17.02.1998 lagt skrivstovuna hjá Kappingarráðnum saman við Fjarskiftiseftirlitinum og samstundis er stjórin á Fjarskiftiseftirlitinum vorðin stjóri mótvegis Kappingarráðnum.

Kappingarráðið skal gera kanningar og kann almannagera hesar, við atliti til at fremja gjøgnumskygni viðvíkjandi kappingarviðurskiftum. Kappingarráðið kann, við atliti til at fremja kappingina og soleiðis styrkja virkisførið, almannakunngera upplýsingar um prísir, avsláttir og bonus, v.m. Kappingarráðið kann gera reglur um fakturering og aðra skjalprógvan av prísútrokningini og gera reglur um merking ella skelting við prísum og mongdum. Avtalur sum kunnu viðføra avgerandi ávirkan á eitt marknaðarøki, skulu fráboðast kappingarráðnum. Kappingarráðið kann áseta prís og vinningslág- og hámørk.

6.37.1.21. Tryggingareftirlitið (Rakstrarjáttan

Eftirlitið er skipað sambært løgtingslóg nr. 3 frá 13. februar 1996 um tryggingarvirksemi.

Endamálið hjá Tryggingareftirlitinum er at hava eftirlit við feløgum í tryggingarvinnuni, serliga at eftirkanna, at solvenskrøv og lóggávan um tryggingarvirksemi verður fylgd.

Høvuðsuppgávurnar eru

Í 1997 og 1998 hevur verið arbeitt við hesum evnum:

1) Geva loyvir (koncessión) til verandi felag og nýggj feløg

2) Dagføra lóggávuna

3) Gera eina skipan fyri roknskaparfráboðan (indberetningssystem)

4) Eftirlit, lutvíst við kanning av roknskaparfráboðanum, og lutvíst við umsjón

Av tí at arbeiðið krevur serligan sakkunnleika, sum vit ikki hava í Føroyum, hevur verið neyðugt at leita sær serfrøðingahjálp uttanífrá, eins og nakað av hjálp fæst frá danska fíggjareftirlitinum til at uppbyggja eftirlitið.

Størsti parturin av útreiðlunum fer til at gjalda fyri útlendska serfrøðingahjálp og til ferðing og uppihald hjá hesum.

Útreiðslurnar, ið standast av eftirlitinum, verða sambært §166 í løgtingslóg um tryggingarvirksemi rindaðar av tryggingarfeløgunum.

Játtanin á fíggjarlógini verður flutt í grunnin til ídnaðarfremjandi endamál, ið er eksternur grunnur. Grunnurin verður umsitin sambært kunngerð nr. 14 frá 18. februar 1997 og reglugerð fyri grunnin til ídnaðarfremjandi endamál, ið seinast er broytt í august 1996. Grunnurin skal fyrst og fremst stuðla føroyskum vinnulívi í nýskapan. Stuðulsskipanirnar eru: 1. Framleiðslumenning, 2. Sølumenning, 3. Leiðslumenning og útbúgvingar og 4. Gransking, kanningar v.m.

Ætlanin er at leggja fram uppskot um sjálvstøðuga lóg fyri grunnin á heysti 1998.

Samb. § 1, stk. 1 í løgtingslóg nr. 73 frá 20. mai 1996 er Landsstýrinum heimilað av árligu játtanini á fíggjarlógini at veita skipasmiðjum 4,5 % í studningi av sáttmálaprísinum fyri farmagjaldsútreiðslur, tá ið flótandi eindir verða smíðaðar. Eisini er Landsstýrinum samb. § 2, stk. 1 heimilað at veita 3,5 % í studningi til at rinda aftur innflutningsgjøld í sambandi við smíð. Harumframt kann sami studningur verða veittur til umbyggingar, um umbyggingarkostnaðurin verður 3 mió. kr. ella meira.

6.37.2.07. Framtak fyri útlendskar íløgur (Rakstrarjáttan)

Ein arbeiðsbólkur hevur í nøkur ár gjørt kanningar og tilfar í samband við at fáa útlendskar íløgur til Føroya. Arbeiðið hjá bólkinum varð liðugt á sumri 1998. Ætlanin er nú at gera eitt miðvíst arbeiði fyri serliga at fáa medicinalfyritøkur og fyritøkur innan kunningartøkni at gera íløgur í Føroyum. Ein arbeiðsbólkur mannaður av aðalstýrinum skal standa fyri hesum arbeiði. Til bólkin verða knýttir ráðgevarar.

6.37.2.10. Nýggjar vinnur (Lógarbundin játtan)

Játtanin er lógarbundin sambært løgtingslóg nr. 17 frá 1. februar 1995 um stuðul til nýggjar vinnur, sum broytt við Ll.. nr. 91 frá 13. juni 1995 og Ll.. nr. 60 frá 20. mai 1996.

Ein 3-mannanevnd, sum Landsstýrið velur, ger av, hvør vinna kann verða hildin at vera nýggj og kann koma undir lógina. Nýggjar vinnur fáa studning, har ein ávísur prosentpartur av lønarútreiðslunum verður endurgoldin. Seinna árshelming 1995 og fyrra árshelming 1996 var studningurin 30% av lønarútreiðslunum og seinna árshelming 1996 25%. Í 1997 verður studningurin fyrra árshelming 20% og seinna árshelming 15%. Studningurin fellur síðani við 5% hvønn árshelming, niður í 5% fyrra árshelming 1999, ið er seinasta ár, studningur verður latin.

Fyri 1996 vóru bert játtaðar 2,0 mió. kr. á fíggjarlógini, men neyðugt var at fáa eina eykajáttan upp á 6,5 mió. kr., tí allar útreiðslurnar fyri 1996 eru mettar til 8,5 mió. kr. Í 1997 varð mett at útreiðslurnar fóru at verða 5,5 mió. kr. Útreiðslurnar í 1998 væntast at verða lægri, tí stuðulin fer niður á 15 % fyrsta hálvár og 10 % seinna hálvár 1998.

Tá ið lógin hevur verið viðgjørd, er ført fram, at henda skipan kostar ikki landskassanum nakað, við tað at landskassin fær skattainntøkur av nýggju vinnuni, og at ein partur verður veittur í lønarendurgjaldi. Til hetta er at siga, at var gongd kortini komin á vinnuna við ongum studningi, hevði landskassin havt minni útreiðslur. Og er talan um at fáa arbeiðsleysum arbeiði, so er hetta arbeiðsloysisstuðul, sum er fluttur yvir í vinnustuðul. Ilt er at siga, um vinnurnar fara at halda áfram, tá studningurin fellur heilt burtur í juli 1999.

Endamálið við játtanini er, sambært avtalu millum landsstýrið og SEV frá 1995, at lækka el-prísin hjá vinnufyritøkum. Avtalan verður endurnýggja hvørt ár. Stuðulin verður veittur úr landskassanum sum ein avsláttur í streymprísininum hjá el-innleggingum sum koma undir vinnuprísskipanina hjá SEV. Í 1995 og 1996, var avslátturin 14 oyru/kwh, í 1997 og 1998 12,3 oyru/kwh.

Endamálið við játtanini er at varðveita kolagrevstur sum vinnugrein í Føroyum. Sáttmáli varð í 1998 gjørdur við Roynds Kolasølu fyri eitt 2 ára tíðarskeið, sum tryggjar, at kol verður framleitt í Føroyum. Árini framanundan hevur Roynds kolasøla fingið kilostudning svarandi til 1,90 kr pr. kilo.

6.37.3.01. Rúsdrekkasøla landsins (Landsfyritøka)

Endamálið við játtanini er at reka rúsdrekkasølu. Rúsdrekkasølan er fyritøka undir Vinnumálastýrinum og hevur Rúsdrekkasøla landsins, 6 sølubúðir kring landið. Rúsdrekkasølan virkar eftir kunngerð nr. 144 frá 20. oktober 1992. Játtanarheitið er broytt frá rakstrarjáttan til landsfyritøku samsvarandi játtanarskipanini, orsakað av at virksemið í høvuðsheitum er vinnuligt.

6.37.4.01. Útskifting og Matrikulstova (Rakstrarjáttan)

Matrikulstovan skal, sambært lóg, hava tøka fullfíggjaða skráseting av øllum føstum eigindómi í Føroyum - matrikulin.

Matrikulstovan skal, sambært lóg, til eina og hvørja tíð vera før fyri at seta mark millum fastar ognir, út frá skrásettum markum, matrikulkortum og málibløðum. Grundarlagið undir hesi skráseting er fikspunktsnetið, sum stovnurin umsitur og røkir.

Matrikulstovan umsitur eisini altjóða netini í samarbeiði við KMS (Kort- og Matrikelstyrelsen).

Matrikulstovan skal, sambært lóg, útinna tað arbeiði, henni verður álagt av útskiftingini í sambandi við broyting til bata fyri jarðarbrúkið.

Í sambandi við hesar arbeiðsuppgávur hevur Matrikulstovan síðani 1985 framleitt digital fotogrammetrisk teknisk kort eftir fotomyndum, sum stovnurin hevur ognað sær ár um ár.

Lógargrundarlagið undir játtanini:

• Ll. nr. 64 frá 11.12.1962 um matrikulering og sundurbýti v.m.
• Ll. nr. 55 frá 16.08.1962 um tinglýsing
• K. nr. 58 frá 18.05.1990 um gjøld til Matrikulstovuna
• L. for Færøerne nr. 147 af 27.03.1939 om udskiftning
• Ll. nr. 11 frá 03.04. 1970 um eigaraíbúðir

Ad: Konto 21. Er ætlað til uppgradering av úttekningartóli, so datainnsamlingin verður bíligari og tíðarhóskandi.

6.37.5.04. Heilsufrøðiliga starvsstovan (Rakstrarjáttan)

Heilsufrøðiliga Starvsstovan (HS) er stovnur hjá Vinnumálastýrinum. HS røkir millum annað stýris- og eftirlitsuppgávur fyri Vinnumálastýrið á umhvørvis- og matvøruøkinum.

Virksemið á HS er býtt í trý meginøkir.