7.23.1.04. Stuðulsstovnurin (Rakstrarjáttan)

Stuðulsstovnurin varð settur á stovn í 1988 í sambandi við yvirtøkuna av "statens uddannelsesstøtte" til næmingar í Føroyum. Stovnurin virkar sambært Ll. nr. 109 frá 1. august 1988 um útbúgvingarstuðul, við seinni broyting í Ll. 43 frá 30. mars 1990.

Umframt at veita mánaðarliga ÚS-stuðulin til umleið 2.000 føroyingar í útbúgving í Føroyum, umsitur stovnurin ískoytisstuðulin til føroyingar, ið lesa uttanlands; sambært K. nr. 43 frá 16. mars 1995. Uttanlands eru umleið 1500 lesandi, ið fáa eina ferðarekvisitión, sum heilt ella lutvíst gjald fyri ein ferðaseðil til Føroya eina ferð um árið. Tey kunnu eisini søkja um lán og annað ískoyti til skúlagjald og serstakar verkætlanir.

Tann triðja skipanin, sum stovnurin umsitur, er ÚSUN-stuðulsskipanin. Nýggj skipan varð sett í verk 1. august 1997 sambært K. nr. 21 frá 11. mars 1997 og samstundis fór K. nr. 89 frá 21. juni 1990 um royndarskipan fyri útbúgvingarstuðul til teirra, sum lesa aðrastaðni enn í Norðurlondum úr gildi. Nýggja stuðulsskipanin er samskipað við Statens Uddannelsesstøtte og gevur føroyskum lesandi munandi betri umstøður at lesa uttanfyri Norðurlond. Uml. 40 fólk fáa stuðul eftir hesi skipan.

Øll útbúgvingarlán verða afturgoldin til Stuðulsstovnin. Hvønn mánað rinda umleið 3.500 fólk lán aftur til Stuðulsstovnin. Arbeiðið av hesum er at tilskriva mánaðarligar rentur, at seta fólk í afturgjald, at bóka inngjøld, at rokna út rentustuðul og at senda áminningarskriv til teirra, ið ikki rinda.

Leiðarin á Stuðulsstovninum er eisini fulltrúi í fíggjarmálum í Undirvísingar- og Mentamálastýrinum. Á stovninum arbeiða trý skrivstovufólk og tveir skrivstovulærlingar.

7.23.1.07. Ymsar felagsútreiðslur (Rakstrarjáttan)

Játtanin er til felagsútreiðslur fyri alt skúlaverkið, t.d. til verkætlanir, sum mettar verða at kunna gagna menningini av tí føroyska skúlaverkinum, samsýning fyri nevndararbeiði. Undirvísingar- og mentamálastýrið umsitur játtanina.

Av serligum útreiðslum kunnu verða nevndar 60 tús. kr., sum eru gjald fyri ein sáttmála millum Undirvísingar- og mentamálastýrið og Handilsháskúlan í Århus, fyri at HD útbúgvingin kann vera á Føroya handilsskúla. Eisini eru 130 túsind kr. settar av til at rinda útreiðslur til stuðul til rørslutarnaðan næming. Harafturat eru settar av 500 tús. kr. til nýggj oljuútbúgvingartiltøk.

Formligt grundarlag er løgtingslóg um fólkaskúlan (frá 1979) grein 25, 4. stk.: "Stovnað verður ein landsmiðstøð fyri undirvísingaramboð ...". 27. september 1990 kom kunngerð, har nærri er ásett um bygnað og uppgávur hjá Landsmiðstøðini. Í nýggju fólkaskúlalógini grein 23 stk. 4 stendur, at Landsmiðstøðin verður skipað eftir greiniligari reglum, sum landsstýrismaðurin ásetur.

Niðanfyri er bygnaðurin settur upp í stuttum, og uppgávurnar lýstar.

Uppgávur hjá Landsmiðstøðini eru m.a. at:

• geva upplýsing um undirvísingaramboð og veita lærarum og øðrum viðkomandi stuðul, leiðbeining og serkøna hjálp (Kunningarsavnið og lærugreinaráðgevarnir)
• hava útlán av undirvísingaramboðum (Útlánið)
• hava námsfrøðiligan verkstað
• útvega skúlabøkur o.o. undirvísingaramboð

7.23.1.11. Útgerð til yrkisskúlar og hægri útbúgvingar (Rakstrarjáttan)

Játtanin verður nýtt til at keypa útgerð, sum er neyðug í undirvísingini á vinnu- og miðnámsskúlum og hægri útbúgvingum, soleiðis at undirvísingin verður tøkniliga tíðarhóskandi, og skúlar lúka galdandi undirvísingarkrøv.

7.23.1.13. Skúlabókagerð (Rakstrarjáttan)

Játtanin verður brúkt til at samsýna teimum, sum skriva skúlabøkur. Undirvísingar- og Mentamálastýrið umsitur játtanina. Tá ið lærarar fáa stuðul fyri at skriva skúlabøkur, verður stuðulin vanliga veittur sum tímaniðurskurður í undirvísingini hjá viðkomandi lærara.

7.23.1.16. Skúlabókagrunnurin (Rakstrarjáttan)

Sambært Ll. nr. 36 frá 13.05 1959 og reglugerð nr. 64 frá 22.08.1985 um útgávu av skúlabøkum og øðrum undirvísingartilfari, hevur Skúlabókagrunnurin (skúlabókanevndin) til endamáls at skipa fyri og hava ábyrgdina av útgávuni av skúlabókum og øðrum undirvísingartilfari til føroyska skúlaverkið. Í fyrstu syftu til fólkaskúlan og síðan so nógv sum til ber til hægru skúlarnar. Skúlabókagrunnurin eigur at útvega nýtt undirvísingartilfar sambært broyttum skúlalógum, lesiætlanum og próvtøkuskipanum.

Við átekning verður loyvt Skúlabókagrunninum at føra eitt møguligt yvirskot/undirskot av útgávuvirkseminum víðari til næsta fíggjarár.

Bókamiðsølan er millumlið millum føroysk bókaforløg og bókasølu í Føroyum og uttanlands.

Bókadeild Føroya Lærarafelags hevur givið Barnablaðið út regluliga síðan 1959. Endamálið er at geva børnum í skúlaaldri mennandi, forvitnisligan og viðkomandi lesnað á móðurmálinum og eitt stað, har tey í samstarvi við skúla og heim kunnu fáa á prent sínar egnu søgur, hugleiðingar og viðmerkingar.

Ætlanin við Bókadeildini er at útvega børnum og ungum lesnað á móðurmálinum.

Føroya lærarafelag stovnaði Bókadeildina í 1956. Lærarafelagið velur eina bókmentaliga nevnd at ráðgeva og vegleiða. Henda nevndin arbeiddi við bókaútgávu fram til 1985, tá ið Føroya lærarafelag setti fólk burturav at taka sær av Bókadeildini. Leiðarin hevur ábyrgd beinleiðis undir nevnd Føroya lærarafelags. Bókadeildin gevur fast 28 bøkur út um árið í barnabókaklubbanum, sum hevur 1.400 limir, umframt "Mína Jólabók", einstakar bøkur til vaksin og nøkur stórverk á føroyskum.

7.23.1.28. Fjølrit (Rakstrarjáttan)

Endamálið er at veita rættindaeigarum endurgjald fyri tilfar, sum verður margfaldað í skúlunum. Óbeinleiðis er endamálið eisini at avmarka margfaldingina í skúlunum, so at meiri upprunatilfar verður keypt.

Føroya Landsstýrið hevur sáttmála við felagið Fjølrit um hesi viðurskifti. Í felagnum eru rithøvundar, útgevarar o.o. Felagsskapir av sama slag eru eisini í hinum Norðurlondunum. Fjølrit hevur fingið rættindini frá útlendsku feløgunum at krevja endurgjald, tá ið tilfar úr teirra bókum verður margfaldað í Føroyum.

Sambært sáttmálanum verða 40% av tilfarinum á skúlunum hildin at verða tikin úr vardum verkum. Felagið fær 18 oyru í endurgjaldi fyri hvørt vart ark. Í síðstu uppgerð fyri skúlaárið 1996/97 vóru 6,6 mió. ørk margfaldað í skúlunum. 40% av hesum eru 2,6 mió. ørk.

Undirvísingar- og Mentamálastýrið umsitur sáttmálan. Játtanin áljóðandi 200 tús. kr. verður umroknað til eina margfaldingar fríkvotu, sum verður lutað skúlunum eftir stigi og næmingatali. Samlaða fríkvotan er uml. 2,8 mió. ørk. Um skúlin fer upp um fríkvotuna, skal hann sjálvur rinda fyri hetta. Fjølrit krevur henda pening inn eftir uppgerð frá Undirvísingar- og Mentamálastýrinum.

7.23.1.31. Próvtøkur (Rakstrarjáttan)

Játtanin verður brúkt til løn fyri próvtøkugerð og próvdøming, umframt at rinda fyri ferðaútreiðslur í sambandi við próvtøkuna.

7.23.1.34. Eftirútbúgving og skeið (Rakstrarjáttan)

Játtanin verður nýtt til at eftirútbúgva lærarar í vinnu- og miðnámsskúlum. Fyri studentaskúlalærarar er ásett við lóg, at teir skulu hava verið á pedagogikum, áðrenn 2 ár eru liðin.

MFS skipar allar føroyingar, sum lesa á Fróðskaparsetrinum og uttanlands, í felag og røkir áhugamál teirra.

Felagið virkar m.a. fyri at savna føroyingar og stimbra samleika teirra, at upplýsa, at stuðla granskingarætlanum, og at menna samstarv millum lesandi og vinnuna í Føroyum. Felagið gevur ymisk tíðarrit út.

Eftir Ll. nr. 63 frá 23.06. 1983 um bústaðarhús til fólk í útbúgving, seinast broytt við Ll. nr. 127 frá 25.10. 1988, § 6, kann Landsstýrið veita rakstrarstudning upp til 50% av útreiðslunum til rentur og avdráttir av upprunaligu prioritetslánunum.

Eftir § 7 (sama lóg) skal stovnurin vera sjálveigandi stovnur og skal hava viðtøkur, sum stýrið hevur góðkent.