Kommunuvallógin

A. Upprunauppskot
B. 1. višgerš
C. Nevndarskjųl
D. Įlit
E. 2. višgerš
F. 3. višgerš

Įr 2000, 19. september, legši Anfinn Kallsberg, lųgmašur, vegna landsstżriš fram soljóšandi

Uppskot

til

§ 1

Ķ lųgtingslóg nr. 44 frį 19. juni 1972 um val til allar fųroyskar kommunur, sum seinast broytt viš lųgtingslóg nr. 105 frį 9. november 1984, verša gjųrdar hesar broytingar:

1. § 2, stk. 3, veršur oršaš soleišis:

"Stk. 3. Regluligt val fer fram annan tżsdag ķ november, og valskeišiš gongur frį 1. januar įriš eftir."

2. § 3, stk. 2, veršur oršaš soleišis:

"Stk. 2. Landsstżrismašurin lżsir ķ minsta lagi 6 vikur fyri valdagin:
1) nęr, iš valdagurin er,
2) hvar valevnislistar skulu latast inn og
3) seinastu freist at lata valevnislistar inn."

3. § 6, stk. 2, veršur oršaš soleišis:

"Stk. 2. Valevnislistarnir mugu vera valnevndarformanninum ella kommunuskrivstovuni ķ hendi ķ seinasta lagi kl. 18.00, 3 vikur undan valdegnum."

4. § 6, stk. 3, 4. pkt., veršur oršaš soleišis:

"Listin skal vera latin inn av einum stillara, og hesin hevur rętt til į einum avriti av valevnislistanum at fįa kvittan frį formanninum ella kommunuskrivstovuni fyri, at listin er móttikin og nęr."

5. § 10 veršur strikaš.
6. § 13, stk. 4, veršur strikaš. Stk. 5 og 6 verša hereftir stk. 4 og 5.
7. Ķ § 17, stk. 2, veršur oršingin "sbr. § 8, 4. petti" broytt til: "sbr. § 8, stk. 3".
8. § 17, stk. 3, 3. pkt., veršur oršaš soleišis:

"Ein atkvųšusešil er givin fyri tķ valevnislista, innan fyri hvųrs teigi veljarin hevur sett kross."

9. § 22, stk. 2, 2. pkt. veršur strikaš.
10. § 24, stk. 1, veršur oršaš soleišis:

"Umframt ķ teimum fųrum, sum nevnd eru ķ § 22, stk. 2, kann bygda(r)rįšiš jįtta umsókn frį persónum, sum vegna ringa heilsu, starv ella virki teirra ella tķlķkt hava góša grund til at bišja um at sleppa undan vali."

11. Ķ § 24 veršur sett sum nżtt stk. 3:

"Stk. 3. Kommunustżrislimur skal eftir umbųn sleppa śr bygda(r)rįšnum, um hesin vegna ringa heilsu, starv ella virki sķtt ella tķlķkt hevur góša grund til at sleppa śr bygda(r)rįšnum."

Stk. 3 veršur hereftir stk. 4.

12. § 24, stk. 3, iš hereftir veršur stk. 4, veršur oršaš soleišis:

"Stk. 4. Tęr avgeršir, sum byga(r)rįšiš hevur tikiš višvķkjandi innkomnum umsóknum um at sleppa undan vali og įheitanum um at sleppa śr bygda(r)rįšnum, kunnu, įšrenn 14 dagar eru lidnir, eftir at avgeršin er tikin, verša skotnar inn fyri landsstżrismannin."

13. § 29, stk. 2, veršur oršaš soleišis:

"Stk. 2. Val sambęrt hesi lóg fer fyrstu ferš fram tżsdagin 14. november 2000.

14. Allastašni har oršiš "petti" ella oršiš "stk." hava tilvķsing til eitt tal, skal tališ standa aftan fyri oršiš, og oršiš "petti" veršur broytt til "stk."

Henda lųgtingslóg kemur ķ gildi dagin eftir, at hon er kunngjųrd.
Stk. 2. Samstundis fer allur tann danski teksturin ķ lųgtingslóg nr. 44 frį 19. juni 1972 um val til allar fųroyskar kommunur viš seinni broytingum śr gildi.

Almennar višmerkingar

Kommununevndin męlti ķ įlitinum frį september 1998 m.a. til, at lųgtingslóg nr. 49 frį 20. juli 1978 um val til Fųroya Lųgting og lųgtingslóg nr. 44 frį 19. juni 1972 um val til allar fųroyskar kommunur įttu at veršiš endurskošašar viš tķ ķ hyggju, at tęr verša samanskrivašar ķ eina lóg um val til Lųgting og kommunur, hetta fyri at tryggja, at ongin óneyšugur munur er į, hvussu hesi val verša fyriskipaš.

Hetta veršur ikki gjųrt ķ hesum umfari, men eigur at verša havt ķ huga, um lųgtingsvallógin veršur endurskošaš ķ sķni heild. Sambęrt tilmęlinum frį kommununevndini eigur m.a. at verša višgjųrt, og stųša tikin til, um:

· valrętturin til kommunuval eigur at vķškast til at fevna um rķkisborgarar śr londum uttan fyri noršurlond, um hesir hava havt fastan bśstaš ķ eitt įvķst įramįl ķ Fųroyum,

· freistina at gera vallista og at įseta nęrri, hvussu fólk, iš ikki longur lśka treytirnar fyri valrętti ķ eini kommunu, verša tikin av aftur vallistanum,

· tķširnar valstašiš skal/kann hava opiš,

· įlagt skal verša at brśka valkort til ųll val,

· taš er neyšugt, at ein kommunustżrislimur skal vera limur ķ valstżrinum,

· krųvini til atkvųšurśmini skulu vera so ķtųkilig, sum tey eru ķ lógini, t.d. įsetingin um at brśka svartan blżant,

· atkvųšukassarnir skulu vera lęstir ella seglašir,

· hvussu valbók skal fųrast, tį fleiri valstųš eru, og hvussu henda skal samskipast ķ eina valbók hjį valnevndini,

· nęrri įsetingar um óhjįlpnar veljarar, eisini sjónveikar og blindar,

· dagfųring av uppteljing av atkvųšum, har fleiri enn eitt atkvųšuųki eru,

· mannagongd fyri atkvųšu viš bręvi,

· įsetingin um, at bert landsstżriš kann śtvega gildugar sešlar, fylgibrųv og bręvbjįlvar, og hvat skal verša prentaš į sešlar til bręvatkvųšur,

· fólk, sum greiša bręvatkvųšu, skulu hava mųguleika at mųta į valstašnum og greiša atkvųšu av nżggjum,

· um kommunustżrislimir skulu hava mųguleika at fara śr kommunustżrinum, og

· hvussu bręvatkvųšurnar verša handfarnar/višgjųrdar valdagin, og nęr og hvussu tęr verša blandašar viš hinar atkvųšusešlarnar.

Viš taš at landsstżriš ikki ķ lųtuni metir, taš vera neyšugt at endurskoša lógina ķ sķni heild, veršur viš tilmęlinum frį kommununevndini ķ huga męlt til, at bert smęrri broytingar verša gjųrdar į hesum sinni ķ lųgtingslóg nr. 44 frį 19. juni 1972 um val til allar fųroyskar kommunur.

Endamįliš viš broytingunum er m.a., at valdagurin veršur framskundašur nakaš, ķ mun til nęr valskeišiš byrjar, eins og valdagurin altķš skal liggja sama tķšarskeiš undan valskeišnum. Hetta hevur viš sęr, at mųguligar kęrur višvķkjandi valinum kunnu avgreišast ķ góšari tķš, samstundis sum nżvaldu kommunustżrislimirnir fįa betri skotbrį til at fyrireika seg til uppgįvuna.

Ķ kjalarvųrrinum į nżggju kommunustżrislógini, lųgtingslóg nr. 87 frį 17. mai 2000, har m.a. veršur lagt upp til at menna kommunalu fyrisitingarnar, gevur uppskotiš m.a. fólki ķ leišandi kommunalum stųrvum mųguleika fyri at bera seg undan at taka viš vali.

Broytingarnar eru hesar:

• Męlt veršur til, at valdagurin til kommunustżri veršur įsettur til ein fastan dag - annan tżsdag ķ november.

• Męlt veršur til, at taš veršur įlagt landsstżrismanninum at lżsa valdagin, og hvar og nęr vallistarnir skulu latast inn. Ķ verandi lóg er hetta įlagt valnevndini.

• Męlt veršur til, at valevnislistar eisini kunnu latast inn į kommunuskrivstovuni.

• Męlt veršur til, at nakrar ótķšarhóskandi įsetingar um valsešilin verša strikašar. Hetta eru §§ 10 og 13, stk. 4.

• Męlt veršur til, at įsetingarnar um, hvųr kann bera seg undan at taka viš vali, verša vķškašar nakaš.

• Męlt veršur til, at taš veršur įsett, undir hvųrjum treytum kommunustżrislimur kann sleppa śr bygda(r)rįšnum.

Uppskotiš hevur veriš til hoyringar hjį Fųroya Kommunufelag (FKF) og Kommunu Samskipan Fųroya (KSF).

FKF hevur ķ sķnum višmerkingum męlt til, at skoytt veršur upp ķ § 3, stk. 1, at valnevndin hevur evstu įbyrgdina av, at val altķš fer fram ķ kommununi 4. hvųrt įr.

Hetta fyri at stašfesta, hvar įbyrgdin liggur.

Eisini veršur męlt til at broyta § 6, stk. 2, soleišis: "Stillararnir avhenda valevnislistarnar į kommunuskrivstovuni. Stillararnir kunnu krevja vįttan um, nęr listin er latin inn."

Lųgmansskrivstovan metir ikki, at taš er neyšugt viš einari įseting um, at valnevndin hevur evstu įbyrgd av, at regluligt val fer fram. Tķ valnevndin hevur sambęrt § 3 ķ lógini įbyrgdina av, at vališ veršur fyrireikaš og fyriskipaš, eins og valnevndin 1 viku frammanundan valinum skal lżsa staš og klokkutķš fyri valinum.

Tikiš veršur undir viš, at § 6 veršur broytt soleišis, at valevnislistar eisini kunnu latast inn į kommunuskrivstovuni.

Ķ sambandi viš broytingina til § 6, stk. 2 um, at stillararnir kunnu krevja vįttan um, nęr valevnislistin er latin inn, skal višmerkjast, at hesin ręttur longu er įsettur ķ § 6, stk. 3, 4. pkt., ķ galdandi lóg. Hetta punkt veršur broytt soleišis, at taš er ķ samsvari viš broytingina til stk. 2.

Meirilutin ķ KSF tekur undir viš broytingaruppskotinum, og eru einans višmerkingar til oršingina ķ § 29, stk. 2, har męlt veršur til, at oršingin veršur: "Val sambęrt hesi lóg fer fram annan tżsdag ķ november og fyrstu ferš įr 2000".

Lųgmansskrivstovan metir ikki, at henda broyting er neyšug, tķ valdagurin er įsettur ķ § 2, stk. 3, mešan § 29 einans sigur, nęr val fyrstu ferš fer fram eftir hesi lóg. 

Avleišingar av uppskotinum

Uppskotiš hevur lķtlar ella ongar fķggjarligar avleišingar viš sęr, hvųrki fyri land ella kommunur. Orsųkin til hetta er, at lógarbroytingin einans hevur viš sęr įvķsar broytingar ķ uppgįvubżtinum millum land og kommunur, iš hava beinleišis viš vališ at gera.

Uppskotiš hevur viš sęr, at lógin veršur nakaš einfaldari at umsita, bęši fyri land og kommunur, men praktiski tżdningurin av hesum veršur helst sera avmarkašur.

Viš taš at įsetingin ķ § 22, stk. 2, 2. pkt., veršur strikaš, og § 24, stk. 1, veršur umoršaš, veršur avleišingin, at ųll, iš hava góša grund til at bera seg undan at taka viš vali, ķ śtgangsstųšinum verša javnsett – uttan mun til, hvat slag av starvi talan er um.

Uppskotiš fęr harumframt ongar avleišingar fyri landiš, kommunur, vinnuna, umhvųrviš, serstųk ųki ķ landinum, įvķsar samfelagsbólkar ella felagsskapir.

Višmerkingar til einstųku broytingarnar

Til § 1

Nr. 1
Ętlanin viš greinini er at festa valdagin soleišis, at taš ikki veršur neyšugt at įseta valdagin viš kunngerš, hvųrja ferš regluligt kommunustżrisval er. Viš at seta valdagin til annan tżsdag ķ november, er skotbrįiš at višgera og avgreiša mųguligar kęrur eisini rķmiligt, soleišis at hesar kunnu avgreišast ķ góšari tķš, įšrenn nżvalda kommunustżriš skal taka viš.

Nr. 2
Ętlanin viš broytingini er, at uppgįvan at lżsa valdag v.m. liggur hjį landsstżrismanninum. Į henda hįtt verša treytirnar tęr somu ķ ųllum kommununum. Įsetingin gevur eisini landsstżrismanninum mųguleika at stašbinda, hvar vallistarnir skulu latast inn, samanber viš § 6, stk. 2, soleišis, at lżsast kann, at valevnislistarnir t.d. skulu vera į kommunuskrivstovuni ķ seinasta lagi įvķsan dag.

Nr. 3
Broytingin veršur gjųrd eftir ynski frį FKF. Endamįliš er at gera taš lišiligari at lata valevnislistarnar inn. Hetta er serliga neyšugt fyri tęr smįu kommunurnar. Viš broytingini skulu valevnislistarnir latast inn hjį valnevndarformanninum ella į kommunuskrivstovuni.

Nr. 4
Broytingin er ein avleišing av, at § 6, stk. 2, veršur broytt.

Nr. 5
Įsetingin er ikki tķšarhóskandi. Viš at strika greinina slepst undan, at munur er į mannagongdini ķ stórum og smįum kommunum.

Nr. 6
Broytingin er ein avleišing av, at § 10 veršur strikaš.

Nr. 7
Talan er einans um tekniska broyting, viš taš at tilvķsingin ķ galdandi lųgtingslóg er skeiv.

Nr. 8
Broytingin er ein avleišing av, at § 10 veršur strikaš, sbr. eisini nr. 3 og 4.

Nr. 9
Viš umoršingini av § 24, stk. 1, verša lųgmašur, landsstżrismenn ella rķkisumboš ikki longur nevnd serskilt. Hetta er ein avleišing av umoršingini av § 24, stk. 1.

Nr. 10
Ętlanin viš broytingini er at javnseta tey, iš hava góša grund til at bera seg undan at taka viš vali.

Grundgevingin fyri hesum er, at skal starviš sum kommunustżrislimur rųkjast til fulnar, kann taš ķ įvķsum fųri vera ósambęriligt viš, at viškomandi t.d. framhaldandi rųkir sķtt borgarliga starv. Hesin skal tķ kunna hava valmųguleikan at bera seg undan, heldur enn at siga starviš frį sęr ella at fara ķ farloyvi.

Įsetingin ber viš sęr, at t.d. leišarar innan kommunalu umsitingina, t.v.s. kommunuskrivarar, deildarleišarar og deildarstjórar kunnu bera seg undan at taka viš vali orsakaš av starvi sķnum. Hvat heiti viškomandi starv hevur, eigur ikki at vera avgerandi, viš taš at dentur eisini skal verša lagdur į, hvųrjar heimildir og uppgįvur viškomandi annars hevur. Ķ hesum sambandi hevur taš serliga tżdning, um viškomandi hevur dagliga leišsluįbyrgd og er sjįlvstųšugur leišari hjį starvsfólki.

Tį avgerš um undantųku av vali skal takast, skal fyrilit havast fyri, um talan er um stóra ella lķtla kommunu soleišis, at taš eftir umstųšunum kunnu setast strangari treytir fyri frķtųku ķ smęrru kommununum. Grundgevingarnar fyri hesum eru, at starviš sum kommunustżrislimur ķ smęrru kommununum vanliga ikki er lķka krevjandi sum lķknandi starv ķ stųrru kommununum, eins og hędd eigur at verša tikin fyri, at smįu kommunurnar ikki enda ķ teirri stųšu, at bygda(r)rįšiš ikki kann verša mannaš.

Sambęrt § 24, stk. 3, ķ lógini er taš viškomandi bż- ella bygda(r)rįš, iš tekur avgerš višvķkjandi umsóknum um at bera seg undan at taka viš vali.

Nr. 11
Galdandi lóg tekur ikki beinleišis stųšu til, um ein kommustżrislimur kann fara śr bygda(r)rįšnum ķ valskeišnum.

Fyri at koma mųguligum tulkingariva til lķvs, veršur tķ stašiliga įsett, undir hvųrjum treytum hetta kann fara fram. Treytirnar eru tęr somu sum ķ § 24, stk. 1, ķ sambandi viš, at kommunustżrislimur ber seg undan vali.

Nr. 12
Įsetingin veršur vķškaš til eisini at fevna um įheitanir um at sleppa śr bygda(r)rįšnum. Hetta er ein avleišing av broytingini til stk. 2.

Nr. 13
Įsetingin er ein avleišing av broytingini ķ nr. 1, har taš veršur įsett, at valdagurin er annan tżsdag ķ november ķ valįrinum.

Nr. 14
Talan er einans um tekniskar broytingar.

1. višgerš 21. september 2000. Mįliš beint ķ ręttarnevndina, sum tann 29. september 2000 legši fram soljóšandi

Landsstżriš hevur lagt mįliš fram tann 19. september 2000, og eftir 1. višgerš tann 21. september 2000 er taš beint ręttarnevndini.

Ręttarnevndin hevur višgjųrt mįliš į fundum 26. og 28. september 2000 og hevur undir višgeršini havt fund viš Leiv Hansen, bżrįšsformann ķ Havn, Jens Marius Poulsen, bżrįšsskrivara ķ Havn, og Anfinn Kallsberg, lųgmann. Eisini hevur nevndarformašurin havt samband um telefonina viš umboš fyri Kommunufelagiš og Kommunusamskipan Fųroya.

b r o y t i n g a r u p p s k o t i

1) Ķ § 1, nr. 3 og 4, veršur oršiš "kommunuskrivstovuni" broytt til "kommununi".

3) Ķ § 1, veršur eitt nżtt nr. 15 sett inn, sum veršur soljóšandi: "Allastašni, har oršiš bygda(r)rįš fyrikemur ķ ųllum bendingum, veršur oršiš/bżrįš sett inn aftanį ķ ųllum bendingum."

Ad. 1) Viš broytingini, veršur taš gjųrt greitt, at taš er kommunan, iš hevur įbyrgdina fyri móttųkuni av valevnislistunum.

Ad. 2) Sambęrt broytingaruppskotinum hjį landsstżrinum, įtti vališ at veriš tżsdagin 14. november 2000, men freistin fyri at lżsa vališ er 6 vikur, og hevši freistin sostatt veršiš tżsdagin 3. oktober 2000. Hetta er ov stutt skotbrį at fįa broytingaruppskotiš samtykt, og tķ veršur męlt til, at valdagurin sum eitt undantak veršur eina viku seinni.

Ad. 3) Formlig rętting.

2. višgerš 3. oktober 2000. Broytingaruppskotiš samtykt 19-1-0. Uppskotiš soleišis broytt samtykt 20-0-0. At uppskotiš soleišis samtykt fer til 3. višgerš samtykt 21-0-0.

Į tingfundi 6. oktober 2000 lųgdu tingmenninir Jógvan viš Keldu, Vilhelm Johannesen, Heini O. Heinesen, Įlvur Kirke og Hešin Mortensen fram soljóšandi

Ķ § 1, nr. 13, veršur "21. november" broyttur til "28. november"

3. višgerš 6. oktober 2000. Broytingaruppskot frį Jógvan viš Heldu, Vilhelm Johannesen, Heina O. Heinesen, Įlvi Kirke og Hešin Mortensen fall 13-1-14.  Uppskotiš, sum samtykt viš 2. višgerš, endaliga samtykt 26-0-0. Mįliš avgreitt.

J.nr. 554-0001/2000/ 6
Ll.nr. 110 frį 06.10.2000